Araştırmanın Amacı ve Metodolojisi
Yazılımcı ve geliştiricilerin sektördeki konumlarını derinlemesine incelemek, deneyimli oldukları dil ve uygulamaların detaylarını görmek ve işleri hakkındaki bakış açılarını değerlendirmek üzere bir araştırma kurguladık.
Araştırmada raporlanan kitle deneyim, pozisyon, kullanılan diller gibi özellikler bakımından geniş bir kitleyi yansıtmaktadır. Ağırlıklı olarak aktif olarak sektörde çalışan ve sektörle ilgili fikir beyan edebilecek bir kitle ile görüşülmüştür.
İşe yeni başlayanlarla uzun süredir sektörde olanların ilgili yerlerde farklı açılardan değerlendirilmesi ile oluşturduğumuz raporun detaylarını aşağıda bulabilirsiniz.
Sonuç & Öneriler
Görüştüğümüz kitlenin çoğunluğu aktif olarak iş hayatındadır. Freelance’lerin yaklaşık %7’lik bir kitleyi oluşturduğu sektörde çalışılan şirketlerin ölçeği ağırlıklı olarak kurumsal şirketlerden oluşmakla birlikte küçük ve orta ölçekli işletmeler ile girişimlerin de payı yüksektir.
Kurumsal şirketlerin ağırlığına paralel olarak çalışan sayısı ile IT ekiplerinin de büyüklüğü daha çok 40 çalışan ve üzeridir. Ortalamada 4,4 kişilik ekiplerin bulunduğu sektörde ekip sayıları farklılık göstermekte, bu durum sektördeki pozisyon çeşitliliğine de yansımaktadır.
Pozisyonlardaki bu çeşitlenme cinsiyet dağılımı açısından benzer bir şekilde ilerlememektedir. Kadınların ağırlığının düşük olduğu sektörde, kadınlar daha çok Senior Back-End ve Full-Stack Developer olarak yer almaktadır.
Pozisyonlarla ücretler arasındaki ilişkiye baktığımızda da belli bir ücret aralığında ya da pozisyonda yoğunlaşma görülmemektedir. Genel olarak baktığımızda Junior pozisyonlar için 10K, Middle seviye için 15K, Senior ve üzeri için 20K ve üzeri bir dağılım görülmekle birlikte sayısı az da olsa üst maaş skalasında unvan olarak daha az deneyimli pozisyonlar da mevcuttur.
Yazılım birçok kişi tarafından profesyonel hayat dışında bir hobi olarak da görülmektedir. Sektördeki çalışma süreleri çeşitlenmekle birlikte 7 sene öncesi ve sonrası arasında yarı yarıya bir dağılımdan bahsedebiliriz.
Süre uzadıkça yazılım işini hobi olarak görme arasında göreceli de olsa bir paralellik vardır. Sektördeki freelance oranı bu araştırmada çok yüksek çıkmamış olsa da yazılımın hobi olarak da ele alınması freelance işler ya da danışmanlık gibi farklı alanlarda daha yoğun değerlendirilebilir.
Yeni bir program ya da uygulama denemek istendiğinde ücretsiz deneme sürümleri beklendiği gibi en çok yapılan aktivitedir. Görüşülen kitlenin yaklaşık %80’inin aldığı bu aksiyon çevreye soru sormak konusunda daha az görülmektedir. Global ölçekte yapılan araştırmalarda sıralama çok benzer olmakla birlikte çevreye danışmak, network’ten bu açılardan faydalanmak daha çok yapılmaktadır.
Fazla çalışma konusuna baktığımızda ise görüştüğümüz kitlenin %28’i geçtiğimiz 12 ay içinde neredeyse her gün fazla mesai yaptığını, %23’ü ise ayda birkaç gün daha uzun çalıştığını belirtmektedir. Yapılan bazı global araştırmalarda da özellikle COVID-19 nedeniyle işlerin daha çok yoğunlaştığını, hatta bu durumun tükenmişlik hissiyatı yarattığı da söylenmektedir. Kariyer ve çalışılan şirketle ilgili düşünceler sorulduğunda 10 kişiden 8’inin kariyerinden memnun olduğu ancak çalışılan şirket söz konusu olduğunda daha düşük oranların belirtildiği görülmektedir.
Sektörde kullanılan ana dillerde Windows ve MacOS birbirine yakın oranlarda görülmektedir. Globaldeki oranlarda Linux da öne çıkmakla birlikte ana işletim sistemine ek kullanılan dillerde Linux ağırlığı vardır.
Katılımcıların deneyimli oldukları dillerde JavaScript, SQL ve C#; web framework’lerde jQuery, .Net ve Reach; veritabanlarında ise SQL tabanlı arayüzlerin yoğun olarak tercih edildiği görülmektedir. Ortak çalışma araçlarında GitHub’ın liderliği ile birlikte Slack ve Microsoft Teams de ön sıralarda yer almaktadır.
Görüşülen kitlenin yaklaşık %70’i aktif olsun ya da olmasın iş tekliflerine açık olduğunu belirtmektedir. Daha fazla ücreti bir kenara bıraktığımızda daha iyi yan haklar, şirket içinde daha çok söz sahibi olunması ya da farklı teknolojilerle çalışma fırsatı nedeniyle yeni pozisyonların değerlendirilebileceği beyan edilmektedir.
Buna uzaktan çalışma, profesyonel gelişim ve kişisel katkı gibi etkenler de eklendiğinde bazı durumlarda ücret söz konusu olmadan da iş değişikliği yapılmasına sıcak bakılmakta. Deneyim yılı arttıkça esnek çalışma koşulları, şirket kültürü ve bilinen sektör olması gibi kriterler daha çok öne çıkmaktadır.
Çalışma Durumu ve Şekli
Görüştüğümüz kitlenin neredeyse hepsi freelance ya da tam zamanlı olarak aktif çalışma hayatındadır. Salgının uzaktan çalışmaya etkisinin de net olarak görüldüğü sektörde hibrit modelle birlikte %14’lük bir kitle düzenli olarak ofise gitmeye devam ettiği belirtmektedir.
Şirket Ölçekleri ve Çalışan Sayısı
Şirket ölçeklerinde farklı büyüklükler olmakla birlikte kurumsal şirketler dışında küçük ve orta ölçekli işletmelerin de oransal olarak öne çıktığı görülmektedir.
IT Ekiplerinde Çalışan Kişi Sayısı
Görüştüğümüz kişilerin çalıştıkları şirketteki IT ekiplerinin sayısı ortalamada 4 kişiden oluşmaktadır.
Sektörde Çalışma Süresi
Görüşülen kişilerin çoğunluğu kodlamayı profesyonel yaşam dışında bir hobi olarak da görmektedir. Çalışma süresine baktığımızda ise 7 sene altı ve üzeri çalışanlar arasında dengeli bir dağılım vardır.
Çalışılan Pozisyonlar
Sektörde farklı fonksiyonlarda birçok pozisyonun olduğu; özellikle full stack ve back-end pozisyonlarda daha çok çalışan olduğu görülmektedir.
Aylık Net Ücret
Sektörde çalışanların ücret aralığı ağırlıklı olarak 7.000 – 15.000 TL arasındadır.
Maaş Skalası x Pozisyonların Dağılımı
Sektördeki pozisyonların yoğunluğunun maaş skalasına göre oranına baktığımızda 15.000 – 21.000 TL bandında Team Lead’ler ile Senior Full Stack Developer’ların çoğaldığını görmekteyiz. Middle ve Junior pozisyonlar maaş aralıklarında farklı dağılımlarda olmakla birlikte yüksek maaş skalasında da Junior pozisyonlar, sayısı az da olsa, görülmektedir.
Pozisyonlar x Kadın&Erkek Dağılımı
Pozisyonlar arasında kadın ve erkek dağılımına bakıldığında kadınların sektörde hem pozisyon hem de kişi sayısı açısından çok daha düşük katılımı olduğu görülmektedir.
Yazılımda Üniversite Eğitiminin Önemine Dair Bakış
Yazılım konusunda üniversite eğitimine ihtiyaç konusunda ikilik söz konusudur. Ağırlıklı olarak üniversite mezunu olan bir kitleden bahsetmekte olsak da bu konudan emin olmayan ya da gerekli olmadığını düşünenlerin oranı %65’ler civarındadır.
En Sık Kullanılan İşletim Sistemleri
Görüşülen kitlenin yarısına yakını Windows, %42’lik bir kesim ise ana sistem olarak MacOS kullanmaktadır.
En Sık Kullanılan Diller
Araştırmaya katılan kitle ağırlıklı olarak JavaScript, SQL ve C# kullanmaktadır. Global ölçekte yapılan araştırmalarda ise Perl, Scala ve Go öne çıkmaktadır. Hatta Perl’in kullanılmak istenmeyen dillerden olması nedeniyle en yüksek maaş alan pozisyonların bu dili bilenler arasında olduğu da belirtiliyor.
En sık Kullanılan Web Framework’ler
Web framework söz konusu olduğunda jQuery, .Net ve React ilk 3 sırada yer almaktadır. Elbette tüm sektör için her ihtiyacı karşılayacak tek bir framework düşünülemeyeceği için projelerdeki etkinlik, destek ve geliştirme kolaylığına göre son günlerde en yoğun tercih edilen framework’lerin yandaki şekilde listelendiği söylenebilir.
En Sık Kullanılan Veritabanları
SQL bazlı veritabanları genel olarak en yoğun tercih edilen arayüzlerdendir.
Ana İşletim Sisteminin Yanında Kullanılan Sistemler
Kullanılan ana işletim sistemi dışında tercih edilen platformlarda Linux hala önceliğini korumakta. Container teknolojilerinden Docker, Kubernetes’ten daha sık tercih edilirken global ölçekte en çok öğrenilmek isteyen sistemler olarak öne çıkmakta.
En Sık Kullanılan Ortak Çalışma Uygulamaları
GitHub %72 ile en çok kullanılan ortak çalışma araçlarındandır. GitHub’ı %52 ile Slack, %36 ile de Microsoft Teams takip etmektedir.
Yeni Uygulama Kullanmadan Yapılanlar
Yeni bir uygulama kullanmadan önce yapılan alışkanlıklar sorulduğunda deneme sürümü başta olmak üzere çevreye danışmak ve farklı sitelerdeki yorumlara göre değerlendirme yapmak önde gelmektedir. Çevreden tavsiye almak ya da panelleri takip etmek diğer ülkelerde Türkiye’ye göre daha çok yapılan bir aktivite olarak da öne çıkmakta.
Teknoloji Satın Almaları Üzerindeki Etki
Görüşülen kişilerin %60’ı, şirketlerinde yapılan teknolojik satın almalar üzerinde etkisi olduğunu beyan etmektedir.
Yeni Bir Konu/ Yetenek Öğrenme Sıklığı
Yeni bir teknoloji, uygulama ya da dil öğrenme gibi konular görüşülen kitlenin yarısından çoğu tarafından yapılmaktadır.
Yeni Bir Konu/ Yetenek Öğrenme Sıklığı x Deneyim Süresi
Yeni bir konu öğrenme sıklığı içinde deneyim süresine baktığımızda 1 – 3 sene deneyimli kitlenin göreceli olarak daha sık yenilikleri öğrenme niyetinde olduğu görülmekte.
Yardım Aranan Kaynaklar
Herhangi bir konu ile ilgili yardım ihtiyacında soru/ cevap siteleri ya da diğer kaynaklar öne çıkmaktadır. Çevreye soru sormak, yeni bir uygulama konusunda olduğu gibi göreceli de olsa geri planda kalmaktadır.
Son Dönemde Fazla Mesai Yapma Durumu
10 kişiden 3’ü geçtiğimiz 12 ay içinde neredeyse her hafta, 2’si ise ayda birkaç gün fazla çalıştığını belirtmektedir.
Tükenmişlik Hissine Dair Bazı Bulgular
İngiltere’de yazılımcılarla yapılan bir araştırmaya göre fazla mesai dışında özellikle COVID-19 kaynaklı tükenmişlik hissinin genel olarak yaşandığı görülmektedir. 10 kişiden 8’i genel olarak bu hissi yaşadığını belirtirken, yazılımcılar ve geliştiricilerin diğer etkenlerden daha fazla bu konuya dikkat ettikleri, hatta iş değişikliği söz konusu olduğunda da daha hızlı karar verdikleri de söylenmekte.
Kariyer ve Çalışılan Şirkete Dair Düşünceler
Araştırmaya katılan kitlenin %82’si kariyerinden memnun olduğunu belirtirken şirketten memnuniyet %65’lerde kalmaktadır.
İş Arama Durumu
Görüşülen kişilerin %55’i iş aramadığı halde yeni tekliflere açık olduğunu, sadece %15’i ise aktif olarak iş aradığını beyan etmektedir.
Haber Kaynakları
Şirketlerin LinkedIn, Glassdoor gibi profesyonel ağlarda yayınladıkları ve kişisel network, yeni şirket ya da iş fırsatları hakkında en sık başvurulan kanallardır.
Yeni Bir Pozisyonun Tercih Edilme Nedenleri
İş arayışında olsun ya da olmasın, uzaktan çalışma koşulları, profesyonel gelişim fırsatları sunulması ve kişisel katkının görülmesi; yeni bir pozisyonun tercih edilmesinde ilk 3 sırada yer almaktadır.
Yeni Bir Pozisyonun Tercih Edilme Nedenleri x Deneyim
Kişisel gelişim fırsatları, teknolojilerdeki çeşitlilik ile ofis ve şirket kültürü, 1 – 3 sene deneyimi olan kişilerde daha öne çıkarken şirketin finansal durumu, bilinen sektör olması ve şirket kültürü en deneyimli kitle tarafından bir pozisyon söz konusu olduğunda daha çok dikkat edilen koşullardır.