İklim krizi ile birlikte, bir süredir sera gazı salınımında hayvancılığın etkisi de gündeme gelen konular arasında yer alıyor. Bu probleme çözüm getiren bitki bazlı et alternatifleri ya da hücresel tarımı ile elde edilen et ürünleri her geçen gün tüketicilerin gözünde daha fazla değer kazanmaya başladı.
AT Kearney tarafından yayınlanan bir rapor, çok da uzak olmayan bir gelecekte sofralarımızda bildiğimiz etin yerini alacak yeni ürünlere işaret ediyor. Buna göre 2040 itibarıyla özellikle bitkisel bazlı alternatiflerin payı yüzde 60 yükselecek. MarketsandMarkets tarafından yapılan bir çalışmaya göre pazarın büyüklüğü ise 2023’te 6,4 milyar dolara çıkacak.
Laboratuvarda et üretimi
Tüm bu çerçevede öne çıkan bir gelişme de laboratuvarda et üreten Upside Foods’tan geldi. Yemek teknolojisi şirketi Upside Foods, yaklaşık 49 bin metre karelik yeni bir yapay et üretim tesisi açtı. Bu 50 milyon dolarlık devasa tesis, 181,4 ton et üretimi yapabilecek niteliğe sahip. Ancak yapay et üretim tesisi şu an için yılda yaklaşık 22 ton kilo et üretiyor.
Hücresel tarım nedir?
Son yıllarda Y Combinator dahil olmak üzere pek çok yatırım şirketi “hücresel tarım” yapan girişimlere yatırım yaptı. Aslında hücresiz ürünler ve hücresel ürünler olmak üzere hücre kültüründen elde edilen iki tür tarım şekli mevcut. Bunlardan ilki olan hücresiz ürünler, proteinler ve yağlar gibi organik moleküllerin bir araya getirilmesi veya işlenmesiyle ortaya çıkıyor. Bu ürünler hiçbir şekilde hücresel ya da canlı materyal içermiyor.
Hücresel ürünler ise genellikle yaşayan hücrelerden elde ediliyor. Bir insan, hayvan ya da bitkiden alınan hücreler, serum vasıtasıyla büyümeyi destekleyen bir ortamda, büyümeleri için kullanılan bir iskele üzerinde geliştiriliyor.
Söz konusu yapay et olduğunda ise hayvan hücrelerinden faydalanılıyor. Bu hücrelerin farklı yağ ve kas katmanları göz önünde bulundurularak özelleştirilebildiğini aktarmakta fayda var. Ayrıca üretim aşamasında yine serum gibi özel besinlerden ve büyük biyo-reaktörlerden yararlanıldığını da ekleyelim.
Laboratuvarda yapılan hücresel tarım tekniklerine Upside Foods dışında bir örnekle devam edelim. Yakın zamanda Japonya’daki Osaka Üniversitesi’ndeki bilim insanları, dünyaca ünlü Wagyu sığır eti üretti. 3D biyo-basım tekniğiyle yapılan üretim, farklı canlı hücre tipleri kültüründen üretilerek, istenilen hayvanın doku yapısına dönüştürüldü.
Yapay et satışı konusunda yasal engeller
Upside Foods CEO’su Amy Chen’in açıkladığına göre şirket, ürettikleri ürünü satabilmek için ABD Gıda ve İlaç İdaresi ve Tarım Departmanı’ndan onay beklediklerini dile getiriyor. Şirket, bu onay süreci esnasında ise boş durmuyor ve pazarlama süreçlerine odaklanıyor. Şu anda restoran ve şeflerle iletişime geçen Upside Foods ilerleyen dönemde ürünleri, marketlerde satmaya hazırlanıyor.