ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinin akabinde, Washington ve Moskova’nın Ukrayna’daki savaşı sona erdirmek için “derhal” müzakerelere başlayacağını açıkladı.
Trump, iki önderin “yakın işbirliği sağlamak” konusunda anlaştığını ve görüşmelerin muvaffakiyetle sonuçlanacağına inandığını söyledi. Savaşın durması gerektiğini belirten Trump, “daha fazla insan ölmemeli!” diyerek taraflara seslendi.
Kremlin, telefon görüşmesinin yaklaşık 90 dakika sürdüğünü bildirdi. Bu, Moskova ve Washington ortasında, 2022’den bu yana resmi seviyedeki en uzun görüşme oldu.
Beyaz Saray’a nazaran Putin ve Trump, önümüzdeki haftalarda Suudi Arabistan’da bir ortaya gelecek. Görüşmelere Veliaht Prens Muhammed bin Selman konut sahipliği yapacak.
UKRAYNA’SIZ BARIŞ GÖRÜŞMELERİ
Trump’ın, Putin ile konuşmadan önce Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’yi aramaması dikkat çekti. Zelenski, “Ukrayna’nın masada olmadığı bir barış mutabakatı, tüm taraflar için bir felaket olur” açıklamasını yapmıştı.
Ancak Rusya’nın hali sebebiyle Trump, Ukrayna’yı içinde bulunduğu savaşın barış görüşmesine almamayı tercih edebilir. ABD yetkilileri ayrıyeten Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunda bir taahhüt almasını beklememesi gerektiğini belirtti.
Bu esnada Rusya, müzakerelere başlamadan evvel NATO’nun Soğuk Savaş sonrası Doğu Avrupa’daki askeri varlığını geri çekmesini ve Ukrayna’nın Rusya tarafından ilhak edilen dört bölgeyi tanımasını talep ediyor.
Görüşmenin akabinde konuşan Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, “Liderlerimiz, ülkelerimizin birlikte çalışmasının vaktinin geldiği konusunda hemfikir” dedi.
Ancak barış görüşmelerinin “çatışmanın kökenlerine dair problemleri de içermesi gerektiğini” vurguladı. Peskov, Putin’in Trump’ı Moskova’ya davet ettiğini ve Rus yetkililerin ABD ile “karşılıklı çıkar bazında mevzularını ele almaya hazır olduğunu” söyledi.
AVRUPA BÜSBÜTÜN DIŞLANDI
Başkan Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaptığı telefon görüşmesinin “çok âlâ geçtiğini” söyledi.
Ancak Trump’ın açıklamaları, Washington’un Ukrayna’nın geleceğine dair müzakerelerde Avrupa ülkelerini sürece dahil etmeyeceği tarafındaki kaygıları doğruladı.
Almanya, Fransa ve İngiltere de dahil olmak üzere altı Avrupa ülkesi ortak bir bildiri yayımlayarak, Ukrayna’ya dayanaklarını “güçlendirmeye hazır” olduklarını ve ülkenin “bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğüne” bağlılıklarını vurguladı.
“ABD’li müttefiklerimizle ilerleyen süreci tartışmak istiyoruz” diyen Avrupa önderleri, Ukrayna ve Avrupa’nın barış görüşmelerinde yer alması gerektiğini belirtti.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Ukrayna’da kalıcı bir barışın “güçlü güvenlik garantilerini” içermesi gerektiğini söyledi. Washington’un Ukrayna’nın NATO üyeliğini “gerçekçi bir seçenek” olarak görmediğini vurguladı.
Brüksel’de NATO müttefikleriyle bir ortaya gelen Hegseth, ABD’nin savaş sonrası Ukrayna’da Avrupa ve Avrupa dışından birliklerin konuşlandırılmasını desteklediğini lakin ABD askerlerinin bu sürecin dışında kalacağını söz etti.
NATO güçlerinin Ukrayna’ya yerleşmesi halinde, bu birliklerin ittifakın ortak savunma unsuru kapsamına girmeyeceğini belirtti.
ZELENSKİ’YLE SONRA KONUŞACAK
Trump, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, CIA Yöneticisi John Ratcliffe, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve özel elçi Steve Witkoff’u ABD müzakere takımına liderlik etmeleri için görevlendirdiğini duyurdu.
Listede, Trump’ın Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg’un yer almaması dikkat çekti. Zelenski, Trump ile yaptığı görüşmenin akabinde, “barışın sağlanması için mümkün olan yolları” ele aldıklarını söyledi. Ayrıyeten, Putin ile yapılan görüşmenin detaylarının kendisine aktarıldığını söz etti.
Ukraynalı üst seviye bir yetkiliye nazaran, Zelenski Trump’a savaş alanındaki son gelişmeleri ve Rus güçleriyle birlikte savaşan Kuzey Kore askerlerinin durumu hakkında bilgi verdi.
Trump, müzakerelerin birinci basamağının telefon üzerinden yürütüleceğini lakin en az üç sefer yüz yüze görüşme yapacaklarını belirtti.
ABD Başkanı, “Önce Suudi Arabistan’da buluşacağız, orada bir ilerleme kaydedebilir miyiz göreceğiz. Ben yalnızca barışı sağlamaya çalışıyorum. Milyonlarca insanın ölmesini istemiyorum” diye konuştu