Müjde Işıl – 2022 imali Danimarka sineması “Speak No Evil” ülkemizde vizyona girmese de gerilimseverler ortasında epey tanınan oldu. Sinemanın popülerliğinin altında iki temel öge vardı. Birincisi, ‘Aman ağzımızın tadı bozulmasın’ diye pasif, sessiz kalarak kendimizden verdiğimiz ödünlerle; ortam gerilmesin, karşımızdakine ayıp olmasın diye berbatlığa açtığımız yoldu. Öteki öge ise erkek imajının simgelediği eril yüktü; aileyi koruyup kollama vazifesinin bayanda toplanmasıydı.
Hollywood boş durmadı ve ortadan geçen kısa müddette çabucak tekrar çevrimini yapıverdi. Yine çevrim “Sakın Ses Çıkarma”, neredeyse finaline kadar özgününe yakın ilerliyor. Haneke’nin “Funny Games”ini (yeniden çevrimi yapıldı) zıt yüz ediyor ve tehdit, konuta dışarıdan gelenlerden değil, meskenin içindekilerden çıkıyor. Ruben Östlund’un “Force Majeure”ündeki (onun da tekrar çevrimi yapıldı) üzere erkek, ailesini korumaktan aciz; yük annede. Yepyeni sineması izlemeyenler için çok daha dikkat çekiyor husus. Konuk çiftin, konut sahibi çiftin her özel alan ihlalinde ‘hayır’ demek yerine taviz vermesi hem komik hem de hudut bozucu bir atmosfer yaratıyor.
Çocuklara değerli rol
Sosyal medya üzerine ‘Herkes konuşuyor ancak kimse dürüst değil’ tanımlaması, yeni senaryoya değerli bir ekleme olmuş. Otomobilde müzik tartışması üzere çıkarılmış kıymetli sahneler var fakat asıl radikal değişiklik finale gerçek ve finalde yapılmış. Konuk ailenin ‘pısırık’ babası, orijinaldeki kadar edilgen değil. Özgün sinemada iki ailenin çocuğunun olaylara fazla dahli yokken tekrar çevrimde çocuklar değerli rol üstleniyorlar. Bu noktada tekrar çevrimin senarist ve yönetmeni James Watkins’in tesirini es geçmeyelim. Bir küme yeni yetmenin, bir çiftin tatilini kan banyosuna çevirmesini anlattığı “Eden Lake”te şiddetin kaynağının ebeveynde olması fikrinin benzerini (ama etik olmayan bir biçimde) bu sinemada de görüyoruz. Ve alışılmış ki bir Hollywood sinemasından bekleyeceğimiz üzere ailenin kutsiyetinin altını çizmeyi ihmal etmiyor. Yani orijinalinin tam karşıtı bir son izliyoruz.
Orijinal sinemaya dört ana oyuncu muhakkak bir istikrarda oynarken tekrar çevrimde James McAvoy’un kötücül performansı yükseldikçe yükseliyor; kıssa onun üzerine kurulmuşçasına… Ancak McAvoy’un kötücüllüğü ne kadar abartılsa da bazen politik doğruculuk bazen görmezden gelme formunda ortaya çıkan tepkisizliği eleştirmiş orjinal sinemanın dehşet finalinin tesiri değişik bir düzeyde duruyor.
Ölüm kuş bedeninde
“Tuesday/Ayrılış”, Daina O. Pusić in birinci uzun metrajlı sineması, hüzünlü bir anne-kız öyküsü anlatıyor. Zora, ölümcül bir hastalığı olan kızı Tuesday ile birlikte yaşamaktadır. Vefat, görkemli bir kuş formuna girip karşılarına çıktığında, anne ve genç kızı bu gerçekle yüzleşmek zorunda kalacaktır. Zora ve Tuesday hayat, sevgi ve veda dolu duygusal bir seyahate çıkarlar. Anne Zora rolünde “Seinfeld”in Elaine’i Julia Louis-Dreyfus var.