TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Akif Çağatay Kılıç, ABD Senatosu’nun ulusal savunma yasa tasarısına Türkiye’ye F-16 satışı ile ilgili kısıtlamaları koymama kararını “müttefiklik ruhuna uygun” olduğunu söyleyerek, Senato ile Temsilciler Meclisi tasarılarının uyumlaştırmasının Kasım ortası yapılabileceğini belirtti.
Pentagon’un 2023 bütçesini içeren ABD 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme (NDAA) yasa tasarısına yönelik yaklaşık değişiklik tekliflerini görüşen Amerikan Senatosu, Türkiye’ye F-16 satışını koşullandıran önerileri de ele almış ve Türkiye’ye F-16 satışını koşullara bağlayan değişiklik önerilerini tasarının Senato versiyonuna almamıştı.
Kılıç, Diplomasi Muhabirleri Derneği (DMD) üyeleriyle buluşmasında, Senato’nun bu kararını olumlu gördüğünü belirterek, “Müttefiklik ruhu içerisinde olması gereken bir tutum. Bizim beklediğimiz de buydu ve olumlu bir tutumdur” diye konuştu.
Eylül ayı sonunda Kılıç’ın yanı sıra AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Dış İlişkiler Başkanı Efkan Ala, AKP Diyarbakır Milletvekili Mehdi Eker, NATO Parlamenter Asamblesi Türk Grubu Başkanı Osman Aşkın Bak ile AKP İstanbul Milletvekili Volkan Bozkır’ın dahil olduğu bir heyet Washington’da temaslarda bulunmuştu.
Senato aşamasının ardından Temsilciler Meclisi ile ilgili sürecin de bulunduğunu anımsatan Kılıç, Senato ve Temsilciler Meclisi tasarılarının birbiriyle uyumlaştırılmasını Kasım ayı ortasında ABD ara seçiminden sonra söz konusu olabileceğini kaydetti.
Kılıç, aslında teknik olarak Türkiye’ye doğrudan F-16 satışını engelleyen bir yasa ya da madde bulunmadığını, sadece satılması durumunda bunun şarta bağlanmasının istendiğini belirterek, şöyle konuştu:
“Ama biz diyoruz ki Türkiye olarak hiçbir şartı kabul etmeyiz. Yani biz eğer bu savunma sanayi ürünlerini alır isek Türkiye olarak istediğimiz ve uygun gördüğümüz şekilde, kendi egemenlik haklarımız ve egemen bir ülke olarak envanterimizde olan herhangi bir ürünü nasıl kullanıyorsak onu da öyle kullanırız. Dolayısıyla buradaki anlaşmazlık daha çok silahların veya savunma sanayi ürünlerinin şartlı olup olmayışı.”
Türkiye’nin ABD ile ilişkilerindeki önemli önceliklerinden birisinin bu konu olduğunu ancak arada bazı ihtilaflı konuların hala bulunduğunu söyleyen Kılıç, “Bu tasarıdan istediğimiz şekilde bir sonuç alalım, diğer konuları bunun üzerine bina edelim istiyoruz. Yani pozitiften başlayıp ondan sonra ihtilaflı durumlara doğru geçelim hedefindeyiz” dedi.
Kılıç, Türkiye’nin kendi savunma sanayisini geliştirmesinin önemli olduğunu da söyleyerek, savunma gerekleri açısından ihtiyaç hissetmesi durumunda ise ilk başvurduğu yerin yine müttefikleri olmasının doğal olduğunu kaydetti. Kılıç, “Fakat NATO müttefikleri müttefiklik ruhu içerisinde hareket etmez ise Türkiye’nin kendi savunma sanayisini geliştirmesi konusundaki kapasitesini de artık görüyorlar ve Türkiye’nin acil gidermesi gereken bir ihtiyacı olması durumunda da hareket edebileceğini de biliyorlar” diye konuştu.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik süreçleri
İsveç ile Finlandiya’nın NATO üyelik süreçleriyle ilgili anlaşmanın TBMM’nin onayına ne zaman sunulabileceği ile ilgili soruya karşılık Kılıç, “topun iki ülkede olduğu” yanıtı verdi.
Kılıç, Finlandiya’nın İsveç’e kıyasla biraz daha avantajlı bir durumda göründüğü yorumlarına katıldığını söyleyerek, İsveç’te yeni bir seçim olduğunu ve yeni gelecek olan hükümetin Türkiye’nin taleplerine daha olumlu bakmasını umduklarını kaydetti. Kılıç, sözlerini şöyle sürdürdü:
“İsveç’ten bizim istediğimiz kadar olmasa da bazı pozitif adımlar olmuyor değil. Biz hep şunu söylüyoruz; top bizde değil. Biz ne istediğimizi ne talep ettiğimizi, neyin yapılmasını beklediğimizi açık olarak söyledik. Onlar bunları yerine getirdiği zaman biz de buna göre mukabele ederiz.”