OĞUZ BAKIR
Günlerdir motorine gelen peş peşe artırımların arkası gerisi kesilmiyor. Araç sahiplerinin takip edemediği fiyat artışlarına bir yenisi daha eklendi.
Dün yapılan 95 kuruşluk artırımın akabinde motorinin litre fiyatına bugünden geçerli olmak üzere 87 kuruş daha artırım geldi. Böylelikle motorinin ortalama litre fiyatı İstanbul Avrupa yakasında 26.91 liraya yükseldi.
Benzine ise bugün artırım gelmezken ortalama litre fiyatı 21.16 lirada kaldı.
Zamlara ve yaşanan tartışmalara ait konuşan Güç Uzmanı Necdet Pamir, 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 10’uncu hususuna değinerek ‘’Madem ekonomik olarak kırılıyoruz, sen burada muhakkak bir periyot için en azından, yasanın bu unsurunu askıya al ya da değiştir. Orada rafineri çıkış fiyatını ham petrol girdisine nazaran belirle.’’ dedi.
”UCUZLUK’ TÜKETİCİYE YANSITILMAYIP, DEĞERLİ ORANDA RAFİNERİLERE KÂR OLARAK KALMAKTADIR’
KARAR’a konuşan Pamir’in açıklamaları şöyle:
‘’Türkiye hem birçok ülke üzere ham petrol ithal ediyor. Birebir vakit eser de alıyor.
Motorini farklı kaynaklardan alabilirsin. Rusya’dan da alıyorsun. Ham petrolü de yüzde 44’ünü bu sene içinde Rusya’dan alıyorsun. Zira AB ve ABD ambargosu nedeniyle AB almıyor. ABD’de almıyor. Hindistan, Çin, Türkiye üzere ülkelerde fırsatı ganimet bilip alıyorlar. Zira gerçekten yüz dolar civarında seyrediyorsa ham petrol, bunu yaklaşık 65 dolara falan varilini alıyoruz. Ham petrolün yüzde 44’ünü bu türlü alıyorsun, bunu kendi rafinelerinde çeşitli eserlere çevirirken bir kısım da motorine çeviriyorsun.
İki kaynaktan motorin alıyoruz demek ki; Birisi çeşitli üklerden ve çeşitli kaynaklardan direkt motorin ithal ediyoruz. Fakat onun dışında da ithal ettiğimiz ham petrolden motorin de elde ediyoruz. Yani motorin, jet yakıtı, asfalt, akaryakıt…
5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 10. Unsuru, ‘Petrol alım satımında fiyatlar en yakın erişilebilir dünya özgür piyasa şartlarına nazaran oluşur. Yerli ham petrol için, teslim yeri olan en yakın liman yahut rafineride teşekkül eden ‘Piyasa Fiyatı’, fiyat olarak kabul edilir.’ demektedir. Bu hususa nazaran, ülkemizde rafineri çıkış fiyatı, Akdeniz havzası İtalya Lavera/Cenova’da oluşan “Piyasa Fiyatı” baz alınarak belirlenmektedir. Daha yalın bir tabir ile Rusya’dan dünya piyasalarına nazaran yaklaşık 35 dolar/varil daha ucuza alınan ham petrol kullanılarak elde edilen rafineri çıkış fiyatları da (benzin, motorin, vb.) çok daha düşük olmasına rağmen, bu “ucuzluk” tüketiciye yansıtılmayıp, değerli oranda rafinerilere kâr olarak kalmaktadır.
‘BU UYGULAMA KALDIRILMALIDIR’
Ekonomik krizin geniş toplum kesitlerini çok olumsuz etkilediği mevcut şartlarda, süratle mevzuat değişikliğine gidilerek, Rusya’dan satın alınmaya devam edilen görece çok ucuz petrolün yarattığı avantaj, yüklü olarak tüketiciye yansıtılmalıdır. Ayrıyeten rafineri çıkış fiyatının üzerine evvel ÖTV, onun üzerine KDV bindirilmesi de gerek vergiden de vergi alma manasına geldiğinden, gerekse tüketiciyi mağdur ettiğinden, bu uygulama kaldırılmalıdır.
Madem ekonomik olarak kırılıyoruz, sen burada muhakkak bir periyot için en azından, yasanın bu unsurunu askıya al ya da değiştir. Orada rafineri çıkış fiyatını ham petrol girdisine nazaran belirle. Değerliye alan Cenova ya da İtalya değerliye üretiyor doğal olarak.
Bu kısmını en azından düzeltebilirsin.’’