Yeni bir ilaç keşfetmek, uzun, pahalı ve kompleks bir süreç olduğu bilinen bir gerçek. Binlerce bileşik i.in yapılan binlerce test oldukça zahmetli bir süreç. Bu nedenle, ilaç firmaları artık bu süreçleri daha verimli hale getirmek için yapay zeka teknolojilerinden yararlanmaya başladı. Bir taraftan bu teknoloji, yeni ilaçlar bulmayı daha hızlı ve daha ucuz hale getiriyor. Çünkü araştırmalar, klinik deneylere giren ilaçların yüzde 90’ından fazlası işe yaramadığını gösteriyor. Bu nedenle özellikle pandemiyle yani son iki sene içinde yapay zeka araçları geliştiren şirketlere yatırım yapılmaya başlandı.
Buna paralel olarak dün Google’ın ana şirketi Alphabet, ilaç keşfi için yapay zeka teknolojisini kullanacağını açıkladı. Alphabet yeni şirketiyle yapay zeka alanında çalışan DeepMind‘in protein katlama teknolojisini geliştirecek. Isomorphic Laboratories çatısı altında yürütülecek. Şaşırtıcı başka bir gelişme ise DeepMind CEO’su Demis Hassabis’in Isomorphic’in CEO’su olarak da görev yapacak olması.
Peki, protein katlama ne demek? İlaç geliştirmede vücudun işleyişi için önemli olan proteinlerin şekli ve nasıl katlandığını bilmek önem taşıyor. Kanser türleri, Alzheimer, Parkinson, kistik fibroz ve Huntington hastalığı gibi çeşitli hastalıklara yol açan proteinlerin tam olarak nasıl katlandığı bilinmiyor. Bu yüzden bu hastalıkları tedavi etmeye yönelik ilaçlar geliştirilemiyor. Bu sorunu çözmeye yönelik Deep Mind, geçen Ağustos ayında AlphaFold programı kapsamında topladığı ve neredeyse bütün insan protein yapılarını içeren veritabanını yayınlamış. Proteinlerin hangi şekillerle katlandığını bulma sorununa bir çözüm olabileceğini belirtilmişti.
Isomorphic Laboratories, bu yüzden bu teknolojiyi yeni ilaçların belirlenmesine yardımcı olmak için kullanacak ve izomorfik ilaçların vücutla nasıl etkileşime gireceğini tahmin edebilecek modeller oluşturacak. Şirket, birden fazla proteinin birbiriyle nasıl etkileşime girebileceğini anlamak için çalışacak.
Şirketin amacı kendi ilaçlarını geliştirmek olmadığı söyleniyor. Şirketin ilaç şirketleriyle ortaklıklar geliştirmeye odaklanacağı söyleniyor. Uzmanlar yine de Isomorphic Laboratories’in ilaç geliştirmede kullanacağı teknolojinin ilaç geliştirmede yaşanan sayısız sorun için hızlı bir çözüm olmadığını savunuyor. Bu noktada şirketin sektör içinde nereye konumlanacağı merak konusu olacak.