Latmos ve Herakleia Kazısı Başkanı, Selçuk Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeliha Gider Büyüközer, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Geleceğe Miras Projesi kapsamında 2024’te antik kentteki Roma hamamında çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
Alandaki en yeterli korunmuş Roma devri yapısı olan hamamın kent için çok kıymetli olduğunu belirten Büyüközer, “Neredeyse çatı düzeyine kadar ayakta olan ve uygun korunmuş yapının yerlerini açtık. İki metreden fazla dolguyu kazdık. Bu yerlerin hem fonksiyonlarını hem de kullanım evrelerini belirledik. Bu istikametten de çok değerli arkeolojik datalar elde ettik” dedi.
Büyüközer, açtıkları yerlerde, bilhassa “soğukluk” kısmında bulunan mozaiklerde timsah betimlemeleri olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“Birbirine yönlendirilmiş 6 timsah betimi açığa çıktı. Bu mozaik epeyce ilgi uyandırdı. Görenler bu coğrafyada timsahların yaşamış olabileceğini düşünebilir. Bu coğrafya timsahın yaşaması için çok uygun değil lakin bu mozaiği yapan usta kesinlikle timsahı görmüş ki tüm ayrıntılarıyla bunu resmedebilmiş, mozaiğe aktarabilmiş. O nedenle bu yerde çalışan ustanın gezici bir usta olabileceğini ve evvelki yıllarda bu çeşit timsahların yaşadığı coğrafyalarda da çalışmış olabileceğini düşünüyoruz.”
“Gördüğü hayvanları resmetmiş”
Hamamdaki ısı kaybını önlemek için yapılan ılık yerde da yeniden sağlam korunmuş bir mozaik tabanının açığa çıkarıldığını kaydeden Büyüközer, “Burada ise köşelere yerleştirilmiş 4 yunusun ortasında flamingolar ve enteresan flamingoların ağzında da kırmızı renkli taşlardan yapılmış yılan balıkları var. Yılan balığı bu coğrafya için çok değerli bir hayvan. Flamingolar da hala günümüzde bu alanda yaşamaya devam eden kuş cinslerinden. Aslında sanatçı burada coğrafyada gördüğü hayvanları resmetmiş” diye konuştu.
Büyüközer, hamamın taban düzenlemesinin kayalarla yapıldığı için mozaiklerin sağlam kalabildiğini vurguladı.
Hamam yapısının köylüler tarafından farklı fonksiyonlarla kullanıldığına işaret eden Büyüközer, “Bir devir ahır olarak kullanıldığını biliyoruz. Sahipleri hala hayatta. Onlarla yaptığımız sohbetlerde bu yere hayvanlarını bağladıklarını öğrendik. Hala daha hamamın yan tarafı ahır olarak kullanılmaya devam ediyor. Mozaikler ve bulgular yöre halkının da çok ilgisini çekti. ‘Biz burayı hiç bu türlü düşünmüyorduk. Hiç bu türlü hayal etmemiştik’ diyorlar. Merak edip bu mozaikleri görmek için etraftan çok sayıda kişi geliyor” bilgisini paylaştı.
“Tarihin üzerinde yaşamışız, haberimiz yokmuş”
Herakleia Antik Kenti’nin yer aldığı Kapıkırı Mahallesi’nde ikamet eden 68 yaşındaki Turcen Aydın ise uzun yıllar mozaiklerin bulunduğu alana hayvanlarını bağladığını söyledi.
Hayvanların yağmurdan ve soğuktan etkilenmemesi için tarihi alanda koruduğunu belirten Aydın, “Burada hafriyat yapılmaya başladıktan sonra çıkan mozaikleri ve figürleri görünce çok şaşırdım. Hafriyat takımı burada çok büyük çalışma yaptı. Onların sayesinde buradaki tarihi yapıtları gördük. Çok keyifli oldum. Bu türlü bir şey görmek aklımın ucundan bile geçmedi. Oysa bir tarihin üzerinde yaşamışız, haberimiz yokmuş” sözlerini kullandı.
