Bir psikolog, şiddetli ebeveyn-çocuk dinamiklerinin nasıl iyileştirileceğine dair pratik tahliller paylaştı ve sıhhatsiz bağları nasıl tanımlayabileceğinizi tarif etti.
Birçok kişi sıkıntı ebeveynlerle başa çıkmanın ne kadar çaba gerektiren bir şey olduğunu bilir. İngiltere Ulusal Sıhhat Hizmetleri’ne (NHS) bağlı bir psikolog olan Elisabeth Linley de, sıhhatsiz aile dinamiklerini çözmenin anahtarının, evvel konutunuzda ne tip bir ebeveyn bulunduğunu belirlemek olduğunu açıkladı.
Çocuklukta kurulan aile dinamikleri çözülmeden bırakıldığında potansiyel tansiyon yüzeye çıkabilir ve insanları ebeveynlerinin meskenlerinden ayrıldıktan çok sonra bile etkilemeye devam eder.
Daily Mail’de yer alan habere nazaran şiddetli aileleri; Çok Eleştirel/Onaylamayan Ebeveyn, Uzak Ebeveyn, Sıcak ve Soğuk Ebeveyn ve Çok Denetim Eden Ebeveyn olarak dört çeşitte tanımlayan Linley, daha kolay bir mesken hayatı için tavsiyelerini paylaşıyor.
AŞIRI ELEŞTİREL/ONAYLAMAYAN EBEVEYN
Ne yaparsan yap, asla gereğince yeterli olmadığını düşünüyor musunuz? Gereğince güzel değil misiniz? Gereğince sevilebilir mi? Gereğince akıllı? Gereğince başarılı mı? Gereğince güzel?
Sürekli bir hayal kırıklığı olduğunuz için onlara ve kendinize karşı incinmiş, kırgın, hüsrana uğramış ve kızgın hissetmekten kendinizi alamazsınız.
Alternatif olarak, denemenin bir manası olmadığına karar vermiş ve her fırsatta sizden olumsuz beklentilerini yerine getirmiş olabilirsiniz lakin tekrar de bu, kendiniz hakkında güzel hissetmenizi sağlamaz.
UZAK EBEVEYN
Bu tip, çok denetim eden ebeveynin tam karşıtıdır. Asla orada olmadıklarını, duygusal ve/veya fizikî olarak ulaşılmaz olduklarını hissedersiniz.
Kendi hayatlarına sarılırlar ve sizinle, ne yaptığınızla yahut hayatınız ile çok az ilgilenirler yahut hiç ilgilenmezler.
Onlarla rastgele bir şey paylaşmaya çalıştığınızda size tek cümlelik bir karşılık verirler, rastgele bir soru sormuyorlar ve yeniden de keyifli bir halde kendileri hakkında bir saatlik bir sohbet gerçekleştiriyorlar.
Ebeveyninizin dikkatini çekecek kadar değişik yahut kıymetli olmadığınızı hissederek uzaklaşırsınız.
AŞIRI DENETİM EDEN EBEVEYN / MAĞDUR
Herhangi bir fikir farklılığı kelam konusu olduğunda, pes edenin siz olduğunu düşünüyor musunuz? Uzlaşma yok. Güya sizin istekleriniz ve gereksinimleriniz değersizmiş üzere.
Tartışmaya cüret ederseniz, sizin için her şeyi yaptıkları için nankör olduğunuzu, sizin için canlarını feda ettiklerini hatırlatarak susturulursunuz.
Sizi suçluluk hissiyle kandırıyorlar, manipüle ediyorlar ve siz savaşmaktan vazgeçip istediklerini yapana kadar sizi ve durumu çok uzun müddet şekillendirmeye çalışıyorlar.
SICAK VE SOĞUK EBEVEYN
Ebeveyninizin sizi sevip sevmediği konusunda başınız karışık. Onlarla ne vakit uğraşsanız, kendinizi gergin, telaşlı ve çok uyanık hissedersiniz.
Kızgın hissederek, yanlış bir şey söylediğiniz için kendinizi azarlayarak ve sessiz muameleye hazırlanarak uzaklaşıyorsunuz ta ki daha fazla dayanamayacak hale gelene ve sonunda özür dileyene kadar.
YARDIMCI OLABİLECEK ON YÖNTEM…
Çok az insanın ebeveynleriyle olan bağlantısını şuurlu olarak gözden geçirdiğini yahut bu kalıpları nasıl değiştirebileceklerini anlamak ve öğrenmek için terapi gördüğünü söyleyen Linley, düzgün bir irtibat için uygulanabilecek birtakım yolları paylaştı…
1. Ebeveyninizin kişiliğinin, kendi tecrübeleri ve kendi ebeveynleriyle şekillendiğini anlayın.
Siz istediğiniz için değişmeleri muhtemel değildir. Yanlış bir şey yaptıklarını düşünmeleri bile mümkün değildir. Olsaydı, farklı davranırlardı.
2. Başınızdaki ülkü ebeveyn imajından kurtulun. O fotoğrafla asla eşleşmeyecekler.
3. Onları yanlış olduklarına ikna etmeye çalışmayın. Hiç kimse eleştirilmekle gelişmez.
4. Kendiniz için sorumluluk alın.
Tüm hayatınız boyunca makul bir halde reaksiyon vermeye koşullanmış olabilirsiniz. Ancak artık bir seçeneğiniz var. Reaksiyon vermeyi bırakın zira o vakit ebeveyninizin insafına kalmış o genç, çaresiz, sevilmeyen ve öfkeli çocuk olmaya geri dönersiniz.
5. Olduğunuz yetişkin olun. Bir dakikanızı ayırın ve kendinize bu durumda (ebeveyniniz olan) bu şahısla nasıl başa çıkmak istediğimi sorun.
6. Bir yanıt bulmakta zorlanıyorsanız, kendinize sorun, şayet ebeveyniniz olmasaydı bu türlü bir bireyle nasıl baş ederdiniz? Veya kendinize bunlarla nasıl başa çıkmak istediğinizi hatırlatın.
7. Kesin sonlar çizin. Pozisyonunuzu açıkça beyan edin. Bu, her seferinde bir tartışmaya yahut çatışmaya girmeniz gerektiği manasına gelmez. Bu, kendinizde kalabilmeniz manasına gelir.
“Bu ilginç”, “Bunu düşünmedim”, “Tavsiyen için teşekkür ederim bakalım ne olacak?, “Eminim uygun olacak”, “Bunun üzerinde düşüneceğim” üzere karşılıklar kullanın. Akabinde mevzuyu değiştirin yahut konuşmaya devam etmelerine müsaade verin.
Ne istediğinizi bildiğiniz ve kendinize sadık kaldığınız sürece ne dedikleri kıymetli değil.
8. Sevgi ve onaylanmayı aramayı bırakın.
Ama bunu yapabilmek için evvel, bir gün sevgi ve onayla dolacağı umuduyla, uzattığınız elin boş kalabileceğini kabullenmelisiniz. Reddedilme kaygınızı da bir kenara bırakmalısınız.
9. Farklı seçimler yapın ve her vakit yaptığınız üzere cevap vermeyin.
Temel olarak, “Artık bu oyunu oynamayacağım” diyeceksiniz. Bunu başardığınızda, siz ve ebeveyniniz için varsayılan ayar haline gelen eski kalıpları kırmayı başardınız. Yeni kurallarla yeni bir oyun yarattınız ve ebeveyniniz sizinle etkileşim kurmak istiyorsa, onların da bu yeni oyunu oynaması gerekecek.
10. Sabırlı olun ve yaklaşımınızda dengeli olun.
Bu kalıpların uygun işlendiğini ve değişmesinin vakit ve uğraş gerektireceğini unutmayın. Lakin her adımda, kendi kişiliğinizle hayatının ve alakalarının denetimini elinde tutan bir yetişkin olmaya daha da yaklaşıyorsunuz.