Bulaşıcılığı son derece düşük olsa da tarih boyunca en korkulan hastalıklarından biri olan cüzzam bugün de varlığını sürdürüyor. Yapılan başarılı çalışmalar sonucu günümüzde artık çok fazla görülmese de geçmişte büyük bir toplumsal yara olan cüzzama dikkat çekmek için her sene Ocak ayının son haftası Dünya Cüzzam Haftası olarak kabul ediliyor. Damlacık yoluyla bulaşabilen mycobacterium leprae ismi verilen bir bakterinin yol açtığı bu hastalık kol ve bacak üzere uzuvlar, el ayak, deri, burun içi yüzeyi ve üst teneffüs yolunda bulunan mukoza dokusunu direkt etkiliyor. Dermatoloji Uzmanı Dr. Nalan Kükürt, “Hastalık hudut sisteminde hasar ve kaslarda zayıflığa sebep olabiliyor.Geciken tedavilerde ise çok önemli formda bozukluğu, sakatlık ve körlük görülüyor” dedi.
Cüzzamın günümüzde büsbütün güzelleşebilen bir hastalık haline geldiğini anlatan Kükürt, “Cüzzam çoklukla çok çocuklu ailelerde yaygınlaşmış durumda. Tek odada yaşayan, tıpkı kaptan yemek yiyen, yetersiz ve tek tip beslenen, direnci düşük ailelerde enfeksiyon daha çabuk yayılıyor” diye konuştu.
Cüzzam sürecinde ciltte görülebilecek belirtilere işaret eden Kükürt, M.Ö 7’nci yüzyılda hastalığa dair birinci yazılı kaydın yapıldığını hatırlattı. Kükürt, hastalığın bugün Brezilya, Endonezya, Hindistan, Somali ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin hadise sayısında başı çektiğini anlattı. Cüzzamın el sıkışmak, sarılmak yahut cüzzamlı bir bireyle otobüste seyahat etmek ile bulaşmadığını anlatan Kükürt, “Hastalık bizatihi geçebilen bir rahatsızlık değil. Tedavi edilmediğinde süreç daha ağır bir hal alıyor. Tıpkı verem tedavisinde olduğu üzere birden fazla ilaçtan oluşan bir kombine tedavi ile en fazla 2 yıl içinde hastalar büsbütün güzelleşiyor. Hastalığın tek taşıyıcısı insan olurken, hala bildirimi mecburî bulaşıcı hastalıklar listesinde yer almaktadır” tabirlerini kullandı.
Cüzzamın tek odada yaşayan, tıpkı kaptan yemek yiyen, yetersiz ve tek tip beslenen ailelerde görüldüğünü söz eden Kükürt, “Hastaların dünyanın geri kalmış ülkelerinde; daha çok kırsal bölgelerdeki fakir ve sıhhat hizmetlerinden gereğince yararlanamayan bir kesimde ağırlaştığını görüyoruz. Cüzzam çok çocuklu ailelerde de yaygın. Direnci düşük ailelerde enfeksiyon daha çabuk yayılıyor. cüzzam bebeklik çağından ileri yaşlara kadar her iki cinste de görülebiliyor” diye anlattı.
Cüzzama yol açan bakteri çok yavaş çoğalırken, tedavi görmeyen bir şahısla uzun müddetli ve daima tekrarlanan temas hastalığın yayılmasına yol açıyor. Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran, hastalığın ortalama kuluçka müddeti, yani birinci enfeksiyon anı ile birinci semptomların ortaya çıkması ortasındaki mühlet 5 yıl olurken, kimi olaylarda birinci belirtilerin görülmesi 20 yıla ulaşıyor. DSÖ, 139 ülkede, 2020’de 127 bin 558 yeni cüzzam olayının görüldü. Bunlardan 8 bin 629’unu 15 yaş altı çocuklar oluştururken bu bilgi dünyada her 1 milyonda 4,4 çocuğun cüzzamla yüz yüze geldiğini gösteriyor. 2020’nin sonunda 129 bin 398 kayıtlı olay olduğu kaydedilirken, bu sayı her bir milyon bireyde 16,7 kişinin hastalığın mağduru. 2020’de tespit edilen yeni olay sayısında, bir evvelki yıla nazaran yüzde 37 düşüş görülse de gerçek sayının tespit edilemiyor.