CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, Kanal İstanbul projesi hakkında yaptığı paylaşımlarda, “AKP, yeni bir yola giriyor. Kanal İstanbul’un işletmesini “bir ülkeye” devrederek kıymetli bir kaynak yaratmak istiyor” dedi.
CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, üretimi konusunda tartışmaların sürdüğü Kanal İstanbul projesiyle ilgili bir dizi paylaşımda bulundu.
Karabat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun projenin maliyeti için evvel 15 milyar denmesinin üzerine dövizdeki sapma nedeniyle 20 miyar dolarlık bir maliyet açıklaması yapmasına dikkat çekti.
“İşletmeci ülkeye satılacak”
Karabat, ayrıyeten projenin resmi internet sitesinde yer alan 75 milyarlık maliyetinin, Bakan’ın açıkladığı sayıyla örtüşmediğini vurguladı. “Kanal İstanbul, yeni duyunu genele yapılmak isteniyor” diyen Karabat, 5 milyar dolarlık sapmanın geldiği maliyetin 93 milyar TL’ye denk geldiğini belirtti.
AKP’nin projeyi daima dolar üzerinden maliyetlendirmesinin sebebinin, başta Körfez ülkeleri ve Rusya olmak üzere birçok ülkeye bölgeyi bu fiyattan pazarlığa açmak için olduğunu söz eden Karabat, projenin Yap-İşlet-Devret modeliyle “işletmeci ülke”ye satılacağına yer verdi. İşte Karabat’ın paylaşımları:
1) Döviz açığını kapatamayan ve umduğu sıcak parayı ülkeye getiremeyen AKP, yeni bir yola giriyor. Kanal İstanbul’un işletmesini “bir ülkeye” devrederek kıymetli bir kaynak yaratmak istiyor.
2) Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Kanal İstanbul’un 20 milyar dolara mal olacağını söyledi. Daha evvel 15 milyar dolar açıklamışlardı, artık döviz hesabında yüzde 33 sapma ile 20 milyar dolara çıktı.
3) Kanal İstanbul’un resmi sitesinde ise maliyetin 75 milyar TL olduğu yazılıyor. Sayın Bakanın 20 milyar dolar açıklaması ise 368 milyar TL’ye tekabül ediyor. 5 milyar dolarlık sapma da 93 milyar TL’ye denk geliyor.
4) AKP, evvel hesap yapmayı öğrensin, ondan sonra projeyi konuşmaya başlayalım. Bu türlü ciddiyetsizlik olmaz. Fakat, liralaşma stratejisi izlediğini söyleyen AKP, nedense bu projeyi daima dolarla hesaplıyor. İşte kilit nokta da tam olarak burası.
5) Bayram değil, seyran değil, Karaismailoğlu bir anda ortaya çıktı ve “Kanal İstanbul’un maliyeti 20 milyar dolar” dedi. Üstelik hafriyatta kullanılacak akaryakıt haricinde tüm girdiler TL ile iken, neden dolarla bir değerleme yapılıyor?
“Burayı farklı bir modelle satmak istiyor”
6) Kanal İstanbul’un ne kanal inşaatı, ne de etrafındaki binalar ve yollar kamu kaynakları ile yapılamaz. AKP, 20 milyar dolar maliyet diyerek pazarlık kapısını açtı. Başta Körfez ülkeleri ve Rusya olmak üzere, burayı farklı bir modelle satmak istiyor.
7) Yap-İşlet-Devret modeli üzere uzun vadeli bir proje kelam konusu. Kanal İstanbul’un üretimi verilecek, kanalı kullanan gemilerin fiyatını de bu “işletmeci ülke” alacak. Lakin gemi geliri yetersiz kalacağı için temel rant yeni kurulacak kentten verilecek.
8) Projeyi üstlenecek ülke 30-40 yıl boyunca Kanal İstanbul’un ve oradaki kentin tek kelam sahibi olacak. AKP’ye vereceği milyar dolarların karşılığını hem oradaki gemilerden, hem de milyonlarca vatandaştan alacak. Borcunu mahsup etmek için orayı yönetecek.
9) Kanal İstanbul bölgesine giren, Türkiye Cumhuriyeti vergi kanunlarının dışında bir sistemle karşılaşacak. Orayı işleten ülke, AKP’ye vereceği (30-40 milyar dolar neyse) parayı toplamak için çalışacak. Hazine’den gelir garantisi de alacak. Verdiği borca faiz işletecek.
10) Bunların tüm planları yapıldı. Uzun mühletten bu yana AKP, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Rusya’nın büyük sermayesini çekmeye çalışıyor fakat başaramıyor. Artık de Kanal İstanbul üzerinden talihini denemeye çalışıyor.
“Çevre Sistemi Planı’nda ve imar planında büyük çelişkiler var”
11) Lakin bu iş, öteki köprü, otoyol, hastane üzere YİD projelerine benzemez. Türkiye’nin tam manasıyla iflasına yol açar. Fakat AKP’nin ülkeyi değil, kendisini ayakta tutmak için her şeyi yapabildiğini çok düzgün biliyoruz.
12) Kanal İstanbul’da tam 10 aydır yenilenmesi gereken tapular binlerce malike verilmedi. Etraf Nizamı Planı’nda ve imar planında büyük çelişkiler var. Karayolları, altyapı ve üstyapı yatırımları meçhul. AKP bu sıkıntıları çözmüyor. Yabancı yatırımcıya “gel gel” yapıyor.
13) Şunu da hatırlatalım. Sayın Karaismailoğlu gemi geçiş sayısının artacağını ve bu yüzden Kanal İstanbul’un kaide olduğu söylüyor lakin bu da hakikat değil. İstanbul Boğazı’ndan geçen gemi sayısı ve tonajı her yıl azalıyor.
14) 2000’li yıllarında başında ortalama 80-90 bin adet geminin geçtiği boğazlardan 2014’te 45 bin, 2019’da 41 bin, 2021’de de 38 bin adet gemi geçti. Global ticaret artacak evet ancak boğazlardaki gemi yükü artmayacak.
15) Bakü-Tiflis-Ceyhan, TANAP, TürkAkım boru sınırları ile tanker geçiş sayısı çok azaldı. Tren, uçak ve karayolu nakliye hacminin artmasıyla genel ticaret gemi sayıları da azalıyor.
16) Diyelim ki Karaismailoğlu’nun dedikleri gerçek çıktı ve gemi geçiş sayısı arttı. İnsan hayatını tehlikeye attığı gerekçesiyle yeni bir kanal açmak isteyen AKP, pekala neden bu yeni kanalın etrafına yerleşim yerleri kuruyor? Çelişki içinde çelişki, palavra içinde palavra.
“Hazine yüz milyarlarca liralık borçlanmaya gidiyor”
17) Ayrıyeten, proje üzerindeki Sazlıdere Barajı için yeni bir plan da yok. Buradaki işletme maliyetini ve yatırımları hala İstanbul Büyükşehir Belediyesi üstleniyor. İstanbul’un bu değerli su kaynağının ne olacağı meçhul.
18) Bununla birlikte Kanal İstanbul nedeniyle Terkos Gölü büyük ziyan görecek. Tatlı su kaynakları yok olacağı için Terkos’daki tuzluluk oranı da artacak. Bunun da tüm ek maliyetleri İSKİ’ye, yani İBB’ye yüklenecek. Lakin Karaismailoğlu bunlardan bahsetmiyor.
19) Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çıkıp “Hazine garantili projelerin borçları milletlerarası hukuka nazaran düzenlenmiştir, söke söke sizden alırlar” demesinin ardında bu büyük planlar yatıyor. Duyunu Genele hatırlatmasını işte bu yüzden bilhassa yaptım.
20) Erdoğan, “dost” dediği kimi ülkelerin borçlarıyla MB’yi ayakta tuttuklarını itiraf etti. Hazine yüz milyarlarca liralık borçlanmaya gidiyor. Ödenen faiz anaparayı geçti. Alınan borçlar verimli kullanılmıyor. Borç üzerine borç alınıyor. Tıpkı 19. yy’daki Osmanlı üzere…
21) Lakin şunu kimse unutmasın. Genel Liderimiz Sayın Kılıçdaroğlu’nun da dediği üzere, haramilerin ve onların işbirlikçi yabancılarına karşı bu ülkenin, tüyü bitmemiş yetimin hakkını sonuna kadar savunacağız.