Rusya-Ukrayna savaşı 6’ncı ayında devam ediyor.
Savaş global manada çabucak her bölümü olumsuz etkiledi.
Özellikle güç alanındaki gelişmeler dünyayı krize sürükledi.
Rus gazı ve petrolüne bağımlı olan Avrupa’da ise savaşla birlikte gelen karşılıklı yaptırım kararları krizi daha da derinleştirdi.
Rusya, Batı yaptırımlarına karşı Avrupa ülkelerine güç eserlerini ruble ile satma kararı aldı. Bu karara uymayan ülkelere sevkiyat yavaş yavaş kesildi.
Rusya gazı kestikçe artan enerjü maliyetleri karşısında Avruğa ülkeleri tasarrufa geçti.
Yüzde 15 az gaz kullanacaklar
Yaz ayları dolayısı ile hafif geçen süreç, kış aylarında büyük sorunlara neden olması beklenirken ülke idareleri halkı kışa hazırlıyor.
Bu kapsamda Avrupa Birliği (AB) üye unsurlarla birlikte yeni tedbirler alırken Belçika, Almanya, Bulgaristan, İspanya, İsviçre, Hollanda, Fransa, İngiltere ve Avusturya üzere ülkeler de kendi ülkeleri içinde farklı tasarruf davetleri yapıyor.
Başta AB, üye ülkelerden doğalgaz kullanımlarını yüzde 15 azaltmalarını istedi. Birtakım ülkelerin karşı çıkmasına karşın kabul gören teklif yürürlüğe girereken bu kararla birlikte yıllık 45 milyar metreküp gaz tasarruf edilmiş olacak.
Almanya, yüzde 15’ten fazla gaz tasarrufu istiyor
Rus gazına önemli ölçüde bağımlı olan AB’nin lokomotif ülkesi Almanya, yüzde 15’ten fazla gaz tasarruf edilmesini gerekli görüyor. Almanya’nın güç piyasasını düzenleyen kurumu Bundesnetzagentur (BNetzA) Lideri Klaus Müller, sonbaharı ve kışı geçirmek için tüketicilerin en az yüzde 20 güç tasarrufu yapması gerektiğini söyledi.
Benzer görüşü savunan İktisat ve İklim Müdafaa Bakanlığı, “Almanya için (yüzden 15’ten) daha büyük bir tasarruf gereksinimi görüyoruz.” açıklamasında bulundu.
Ülkenin kışa hazırlanması ve gaz depolarının doldurulması için “Enerji Güvenliği Paketini” açıklayan Bakanlık, kömür santrallerini tekrar faaliyete geçirmeyi planlıyor.
Düzenli kullanılmayan yerler ısıtılmayacak
Pakette, elektrik üretimi için daha fazla yenilenebilir güç kullanılması, nizamlı olarak kullanılmayan yerlerin ısıtılmaması ve konutlardaki havuzların gazla ısıtılmasının yasaklanması yer alıyor.
Daha evvel kapatılması kararı alınan nükleer santrallerin çalışmasının makul mühlet uzatılması da planlanıyor. Almanya İktisat ve İklim Bakanı Robert Habeck, tasarruf için duş mühletinin kısaltılmasını tavsiye ederken; Maliye Bakanı Christian Lindner de gazla çalışan ısıtma sistemlerinin ayarlarının optimal hale getirilmesini ve kamu bölümünde Noel devrinde konuttan çalışmaya geçilmesini önerdi.
Alman hükümeti, halkı güç tasarrufuna motive etmek için bir kampanya başlatmayı hedefliyor. Mahallî idareler de güç tasarrufu yapmak için çeşitli tedbirler almaya başladı.
Berlin ve Köln üzere kentlerde, çok sayıda yapı artık gece ışıklandırılmıyor. Hannover Belediyesi de yüzme havuzlarının gaz ile ısıtılmaması, spor salonlarının sıcaklığının 15 santigrat olması ve buralarda sıcak suyla duş alınmaması ile fıskiye ve çeşmelerin kapatılması üzere önlemler aldı.
Bavyera’dan “tasarruf önlem” paketi
Bavyera eyalet idaresi de “tasarruf tedbir paketi” hazırlayarak devlet dairlerinin en fazla 20 santigrada kadar ısıtılması, sıcak suyun verilmemesi, caddelerin ışıklandırılmasının sonlandırılması üzere önlemler aldı.
Ayrıca eyalet bakanlıklarında ve dairlerinde şartlar uygunsa meskenden çalışılması ve resmi misyonlar için seyahatlerin mümkün olduğu kadar yapılmaması öngörülürken, yakın iş seyahatlerinin zarurî olması durumunda buralara toplu taşıma araçlarıyla gidilmesi istendi.
Almanya’da bir yandan tasarruf önlemleri alınırken, öbür taraftan tüketiciler gelecek aylarda artan güç fiyatlarıyla karşı karşıya kalacak. Alman hükümeti, yüksek fiyatlarla gaz almak zorunda kalan güç şirketlerini desteklemek için tüketicilerin ödeyeceği katkı hissesinin ekimden itibaren yürürlüğe girmesine ait düzenlemeyi kabul etti.
Bu da tüketicilerin ödeyeceği fiyatların ekimden itibaren önemli halde artmasına yol açacak. Almanya’da Federal Kiracılar Birliği Lideri Lukas Siebenkotten, artan güç fiyatları nedeniyle milyonlarca kişinin konut kiralarını ödeyemeyecek duruma gelebileceği uyarasında bulundu.
Belçika’da güç tasarrufu içi kampanya
Belçika’da federal hükümet, vatandaşları daha verimli güç tüketimi konusunda bilgilendirmek üzere kampanya başlattı.
Bilgilendirmede, güç fiyatlarının çok yüksek düzeylerde bulunduğu anımsatılarak, güç tüketiminin makul yapılmasının değerli ölçüde tasarruf sağlayacağı, bunun iklim için de yararlı olduğu belirtildi.
Evlerin ısısının azaltılması, ısıtılmayan odaların kapılarının kapalı tutulması, ısıtmanın bir saat evvel gece moduna ayarlanması ve ısıtıcıların yatmadan yahut konuttan çıkmadan 1 saat evvel 15 dereceye ayarlanması üzere tekliflerde bulunan Belçika hükümeti, ısıtmanın bir derece düşürülmesinin yıllık 240 avro tasarruf manasına geldiğine işaret etti.
Enerji verimliliği etiketlerinin dikkate alınması istendi
Çok fazla güç tüketen mesken aletleri konusunda da ihtar yapıldı. Yeni çamaşır makinesi, televizyon yahut derin dondurucularda güç verimliliği etiketlerinin dikkate alınması istendi.
Derin dondurucu için ülkü sıcaklığın sıfırın altında 18 derece olduğu, bundan her 1 derece düşüğünün yüzde 5 ek elektik tüketime karşılık geldiği kaydedildi. Buzdolaplarının buz oluşumu fark edildiğinde buzun çözülerek temizlenmesi istendi.
Buzdolabında 2 milimetrelik bir buz katmanının yüzde 10 daha fazla güç tükettiği bildirildi. Dondurucuların bodrum katına, garaja yahut ısıtılmayan diğer bir odaya yerleştirmesi de önerildi.
Kısa uzaklıklar için yürüyüş, scooter yahut bisiklet tercihi
Ulaşımda kısa aralar için yürüyüş, scooter yahut bisikletin tercih edilmesi tavsiye edilirken; uzun seyahatlerde da mümkün olduğunca araba yerine otobüs, tramvay, metro yahut trenin kullanılması istendi.
Otomobillerde ekonomik sürüşün tercih edilmesi talep edilirken, otoyolda azamî sürat yerine saatte 100 kilometre süratle gidilmesinin yakıt tüketimini yüzde 10-15 düşüreceği söz edildi. Belçika’da tren seferlerinde kampanya düzenlendi, 1 kişi fiyatına 2 kişilik tren bileti alınması imkanı sağlandı.
Gıdaları ısıtmak için mikrodalga kullanmayın nerisi
Mikrodalganın elektrikli yahut gazlı ocaklardan 4 kat kadar az güç tükettiği anlatılarak besinleri ısıtmak için mikrodalganın tercih edilmesi önerildi. Yemek pişirirken elektrikli ocakların kullanılması talep edilirken, bunların güç verimliliğinin gazlı ocaklardan daha yüksek olduğu, yemek pişirirken tencere kapağının da kapalı tutulması tavsiye edildi.
Doğru yalıtılmış bir mesken yüzde 30 güç tasarrufu sağlayacak
Evlere ısı yalıtımının âlâ bir yatırım olduğu da vurgulanarak gerçek yalıtılmış bir konutun yüzde 30 güç tasarrufu sağlayacağı aktarıldı.
Yalıtım gereçleri, solar panel, ısı pompası üzere eserlerin KDV’leri düşürüldü. Federal hükümet, örnek teşkil etmek için kamu binalarında güç tasarrufuna gidileceğini açıkladı.
İspanya’da klima yasağı
İspanya’da sol koalisyon hükümetinin aldığı ve 10 Ağustos’ta yürürlüğe giren güç tasarruf planının 1 Kasım 2023’e kadar uygulanması öngörülüyor. Tasarruflar kapsamında kamu binalarında, ticari alanlarda, büyük mağazalarda, havaalanları, tren ve otobüs garları üzere ulaşım altyapılarında, kültürel alanlarda, otellerde klima kullanımı yazın 27 derece, kışın ısıtmalarda 19 derece ile sonlandırılıyor.
Plan gereği saat 22.00’den sonra kamu binaları ve mağaza vitrinlerinin ışıklarının kapatılması gerekiyor. Yeni uygulamadan hastaneler, okullar, spor salonları, kuaförler ve çamaşırhaneler muaf tutuluyor.
Kurallara uymayan işletmelere para cezası uygulanacak. Hükümet, güç tasarruf planının uygulanmasında esnek olacağını duyursa da ana muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisinin iktidarda olduğu Madrid özerk idaresindeki lokal hükümet, karşı çıktığı yeni uygulamayı Anayasa Mahkemesine götüreceğini açıkladı.
Hollanda, gaz depolarını doldurmayı hedefliyor
Hollanda, Rus gazı ve petrolüne bağımlılığı azaltmak için ülkede güç tasarrufu konusunda değerli tavsiyelerde bulunan ülkelerden bir oburu olarak dikkat çekiyor.
Hükümet sitesinde yayımlanan “Gaz tasarrufu ve Güzelleştirme Tedbirlerine” nazaran gelecek kışa hazırlık emeliyle gaz depolarının büsbütün doldurulması ve öbür ülkelerden sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) alımı hedefleniyor.
Hollanda, doğal gaz tasarrufu için daha evvel kapatılması kararlaştırılan kömür santrallerinin faaliyet müddetini uzatmayı, rüzgar gücü ve yenilenebilir güç kaynaklarının artırılmasını hedefliyor. Kamu kurumları ve üniversitelerin binalarının daha düşük bir derecede ısıtılması planlanıyor.
İş dünyasına da gaz ve elektrik kullanımında tedbirler almaları ve iş yerlerinde sistemli olarak kullanılmayan alanların kapatılması daveti yapıldı.
Madencilikten Sorumlu Devlet Bakanı Hans Vijlbrief, Groningen’deki doğal gaz çıkarma faaliyetlerinin ekimden itibaren devam edeceğini ve 2023’e kadar süreceğini açıkladı.
Hükümet, ülkede su külfeti yaşandığını ve su tüketiminin denetim edilmesi için Ulusal Su Kıtlığı Yönetiminin (MTW) kurulduğunu açıkladı, pak suya erişimin devam etmesi için halka suyu daha dikkatli kullanma uyarısı yapıldı.
Avusturya’da “sıcak su yerine soğuk su kullanılması” tavsiyesi
Ülkenin Üst ve Aşağı Avusturya eyaletlerinde, tarihi binaların yanı sıra ırmakların üzerindeki köprüler ve çeşitli resmi yapıların ışıklandırılmasında tasarrufa gidildi. Buna nazaran, kelam konusu yapılar, lokal saatle 23.00’e kadar ışıklandırılacak.
Enerji Bakanlığı, tasarruf kapsamında vatandaşların sıcak su yerine soğuk su kullanmaları tavsiyesinde bulundu. Avusturya’nın başşehri ve en ağır nüfusa sahip Viyana’da da çeşitli tasarruf tedbirlerinin alınması planlanıyor. Gece boyunca aydınlatılan tarihi ve resmi yapıların ışıklandırılması kısıtlanacak. Ayrıyeten resmi daire ve okullarda da ısıtma azaltılacak.
Noel periyoduna cadde ışıklandırmalarının da bu yıl yapılmaması planlanıyor. Avusturya Güç Ajansı Müdürü Franz Angerer, tasarruf tedbirlerine ait yaptığı açıklamada, kelam konusu binaların aydınlatma uygulamasının sonlandırılması ve resmi kurumlarda ısınma sistemlerinin belli bir derecenin altında tutulmasının yüzde 15 tasarrufa yol açacağına dikkati çekti.
İsviçre’de “mum ve odun stoklama” çağrısı
İsviçre Federal Elektrik Kurulu Lideri Werner Luginbühl, güç krizi nedeniyle ülke genelinde kış mevsiminde süreksiz elektrik kesintileri yaşanabileceği ihtarında bulundu. Luginbühl, vatandaşlara, “birkaç saat süren elektrik kesintilerine karşı mum ve konutunda odun sobası olanlar için odun stoklama” daveti yaptı.
Bulgaristan’da hükümet tasarruf tedbirleri almıyor
Bulgaristan’ı “düşman ülke” ilan eden Rusya, ülkeye doğal gaz transferini kesmesinin akabinde misyonundan istifa eden Kiril Petkov hükümeti, sonbahar ve kış devrinde daha çok hissedilecek güç krizinin tesirlerini hafifletmek emeliyle ABD’den 6 gemi sıvılaştırılmış doğal gaz sipariş etti.
Petkov’dan sonra vazifeye gelen Başbakan Gılıb Donev’in kurduğu süreksiz hükümeti, gemilerin gelişinin kesin olmadığını belirtti. Hükümet, doğal gaz temini ile ilgili problemlerden dolayı kriz masası oluşturarak, Azerbaycan ile Türkiye üzere farklı kaynaklardan gaz getirmeye çalışıyor.
Bulgaristan’da hükümet tarafından rastgele bir tasarruf tedbiri alınmıyor. Ülkede akaryakıt fiyatları artarken, mümkün ısınma meseleleri nedeniyle klima satışlarında bariz bir artış yaşanıyor.
İtalya’nın tasarruf önlemleri
İtalya’da da savaş nedeniyle artan güç fiyatlarıyla başa çıkmak için kimi önlemler alındı. Elektrik tüketimini azaltma konusunda hükümet, nisanda kamu dairelerinde klimaların 25-27 santigrat derecenin altında çalışmasını 1 Mayıs prestijiyle yasaklayan karar aldı.
Hükümetin kamu binalarındaki klimalara ait bu kararına uymayanlara para cezası kesilecek. Ayrıyeten doğal gaz fiyatlarının yüksek faturalara yol açmasından kaçınmak için basın yayın organlarında halka doğal gaz kullanımında ne üzere tasarruflar yapılabileceğine dair tavsiyelerde bulunuldu.
Fransa karanlığa gömülecek
Fransa’da artan güç fiyatlarıyla sıkılaştırılan güç tasarrufu tedbirleri kapsamında klima çalıştıran dükkanların kapılarını açık tutmasının yasaklanacağı açıklandı. Ekolojik Dönüşüm Bakanı Agnes Pannier-Runacher, gelecek günlerde güç tasarrufuna dair 2 kararname yayımlayacaklarını belirtti.
Runacher, klima çalıştıran dükkanlara kapılarını kapalı tutması zaruriliği getirileceğini, kurala uymayanlara 750 avro para cezası kesileceğini kaydetti. Tüm ülkede gece ışıklandırmalarına 01.00-06.00 saatlerinde yasak getirileceğini aktaran Runacher, bu yasağa uymamanın cezasının da 1500 avro olacağı bilgisini paylaştı.
