İYİ Parti başkanının dün (3 Mart) yaptığı açıklamalar siyaseti sarstı. Akşener, “İYİ Parti dayatmaya mecbur bırakıldı” diyerek masadan ayrıldığını açıkladı ve Ekrem İmamoğlu ile Mansur Yavaş’a davette bulundu.
Akşener’in açıklamaları dünya basınında yer buldu. Alman basını Akşener’in CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu’nun adaylığını reddeden sert açıklamalarına geniş yer verdi.
DW Türkçe’de yer alan habere nazaran Alman medyasında yer alan haber ve yorumlarda, Akşener’in adımının Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan karşısındaki muhalefeti zayıflatacağı görüşü hakim.
Politico: Erdoğan’a karşı aday konusunda anlaşamadılar
ABD merkezli Politico, patlak veren krizi 20 yıllık Erdoğan iktidarının akabinde çok çekişmeli beklenen seçimler öncesi yaşanan “gerilim” olarak niteleyerek muhalefetin Erdoğan’ın karşısına çıkaracağı aday konusunda anlaşamadığı yorumunu yaptı.
Partilerin ilerleyen günlerde uyuşmazlığı aşamamaları halinde bunun berbat ekonomik gidişat, yüksek enflasyon ve son olarak zelzele felaketi nedeniyle tenkit oklarının amacındaki Erdoğan’ın lehine bir durum yaratabileceğini yazdı.
Financial Times: Seçimlere kısa mühlet kala kaos
Altı muhalefet partisinin 14 Mayıs’ta yapıılması planlanan seçimler için aylardır ortak bir aday üzerinde müzakerede bulunduğunu anımsatan Financial Times, Erdoğan’a karşı aday konusunda uyuşmazlık yaşanmasını kısa müddet sonra yapılacak seçimler öncesi bir “kaos”a benzetti.
İYİ Parti’yi ülkenin ikinci en büyük muhalefet partisi olarak tanımlayan gazete, Akşener’in Erdoğan’ın karşısına yeni adaylar çıkarılması davetinde bulunduğunu ve 6’lı masanın bunu yapmayarak “halkın iradesini temsil etme marifetini kaybettiğini” kelamlarını hatırlattı ve Millet İttifakı’nın bozulmasının Erdoğan’ın lehine olduğunu vurguladı.
Al Jazeera: Akşener’in tavrı seçimi zorlaştıracak
Akşener’in “ittifakın ulusal iradeyi yansıtmadığı” açıklamasını manşete çeken Katar merkezli El Cezire, sağcı partinin seçimlerden evvel “masadan kalkacağının güçlü bir sinyalini verdiğini” yazdı.
Akşener’in tavrının muhalefetin Erdoğan’ı yenmesini daha da zorlaştırabiliceği yorumunu yapan haber kanalı, Türkiye’deki muhalefetin 2019’daki lokal seçimlerde İstanbul ve Ankara da dahil olmak üzere büyük kent belediyelerinin denetimini AKP’den almayı başarmasından bu yana daha yakın bir işbirliği yürüttüğüne dikkat çekti.
Wall Street Journal: Erdoğan’a potansiyel destek
Wall Street Journal ise muhalefet içinde yaşanan uyuşmazlığı okurlarına “Türkiye’de tesirli bir siyasi parti, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a muhalif bir ittifaktan çekilerek, başkana 20 yıllık iktidarının en güçlü seçim kampanyası öncesinde potansiyel bir dayanak verdi” cümlesi ile aktardı.
Gazete, Akşener’in kararı nedeniyle mayıs ayında yapılması beklenen seçimlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın misyonuna son vermeye kararlı altı partili koalisyonun en büyük ikinci üyesinin saf dışı kaldığının altını çizdi.
Anlaşmazlık Erdoğan’a yarayacak
Karlsruhe kentinde yayımlanan Badische Neueste Nachrichten gazetesi, Kahramanmaraş zelzeleleri sonrasında yaşanan büyük yıkıma işaret ederek muhalefetteki uyuşmazlıkların Erdoğan’a yarayacağı görüşünü savunuyor:
“Erdoğan memnunluktan uçuyor olsa gerek. 45 binden fazla insanın hayatını kaybettiği Türkiye tarihinin en makûs zelzele felaketinin üstünden daha birkaç hafta geçmişken Erdoğan’ın, muhalefetin inşaatlardaki usulsüzlükler, yolsuzluklar ve öteki çarpıklıkları yerden yere vurmasından ve seçim kampanyasında avlanmaktan korkmasına gerek kalmadı. Aniden Erdoğan, zelzeleye hazırlıklarda da sarsıntı sonrası yardımlarda da iflas etmiş bir hükümetin tasfiye memuru pozisyonundan çıktı, rakipleri saç saça baş başa koltuk ve makam hengamesi verirken afet bölgesinde yine imarı başlatan cumhurbaşkanı pozisyonuna yükseldi.”
‘Erdoğan’a gökten inen bir hediye’
Berlin’de yayımlanan Tageszeitung gazetesi ise “Muhalefet kendi kalesine gol attı” başlıklı tahlilinde muhalefetin ortak adayda uzlaşamamasının Erdoğan açısından “gökten inen bir hediye” olduğu değerlendirmesinde bulunuluyor. Yavaş’ın da İmamoğlu’nun da anketlerde Kılıçdaroğlu’ndan çok daha güzel puanlar aldığını belirten gazete, Akşener’in anketlerde zayıf görünen Kılıçdaroğlu’nun adaylığına “haklı olarak” karşı çıktığı görüşünde. Yorumda, “Muhalefet Mayıs ayında yapılacak seçimlerde bahtını sürdürmek istiyorsa ivedilikle uzlaşmaya varmak zorunda. Aksi takdirde 20 yıldır nihayet Erdoğan’dan öbür bir Cumhurbaşkanına kavuşmak isteyen milyonlarca Türk’ün umutlarını yerle bir etmiş olacak” tabirlerine yer veriliyor.
Muhalefetin intiharı
Tagesspiegel gazetesi de gelişmeleri muhalefet açısından bir “intihar” olarak pahalandırıyor. Erdoğan’a karşı ittifakın yıkıldığı ve Erdoğan’ın seçimlerdeki bahtının büyük ölçüde arttığı görüşüne yer verilen yorumda, “Hükümet pek çok Türk’ün gözünde zelzeleler sonrasında âlâ bir tablo çizmese de, Erdoğan daha evvelki seçimlerde olduğu üzere muhalefet içindeki bölünmelerden yararlanabilir” tabirine yer veriliyor. İttifak içindeki tek uyuşmazlığın cumhurbaşkanı adayı olmadığını, 20 yıllık AKP iktidarı sonrasında boşalacak koltukların arbedesinin da yapıldığını belirten gazete, Akşener’in küçük partilerin yeni hükümette üst seviye konumlara gelmelerine karşı olduğuna işaret ediyor. UYGUN Parti’nin yaklaşık yüzde 15 ile altılı masada CHP’den sonra en fazla oy oranına sahip parti olduğuna dikkat çeken gazete şu satırlara yer veriyor:
“Akşener’in partisini yanına almadan Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığı makamı için pek bir bahtı kalmayacaktır. CHP’nin öbür dört müttefikinin toplam oy oranı yüzde 5’i bile geçmiyor. Akşener’in DÜZGÜN Partisi dışında bir aktör de, yüzde 12’lik oy potansiyeli ile HDP. Seçimlerde çoğunluk sağlamaya yardımcı olabileceği halde HDP, muhafazakar ve milliyetçi siyasetçilerin istememesi nedeniyle altılı masaya davet edilmemişti. HDP seçimlere kendi adayıyla da gidebilir, lakin hakkındaki kapatma davası nedeniyle seçimlere katılıp katılamayacağı belirsizliğini koruyor.”
Reuters: Şok ve kargaşa
Akşener’in açıklamalarını flaş haber olarak geçen Reuters, “İYİ Parti muhalefet ittifakından çekilme sinyali verdi” başlıklı haberinde, Akşener’in Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’a davet yapmasına dikkat çekildi.
Reuters’ın Türkiye Ofis Şefi Jonathan Spicer da Twitter hesabından şu paylaşımı yaptı:
“Türkiye’nin Erdoğan tersi muhalefeti -seçimlere iki aydan kısa mühlet kala- Akşener’in ittifaktan ayrılması ve İstanbul ile Ankara belediye liderlerine cumhurbaşkanı adayı olma daveti yapmasının akabinde şok ve karışıklık içinde.”
Turkey's anti-Erdogan opposition in shock and disarray – two months before election – after major party leader Aksener leaves the alliance and calls on Istanbul, Ankara mayors to run for president pic.twitter.com/vJmZ5KU4JK
— Jonathan Spicer (@jonathanspicer) March 3, 2023
Wall Street Journal: Erdoğan’a devasa avantaj
Wall Street Journal gazetesinin İstanbul muhabiri Jared Malsin, Twitter hesabından şu yorumu yaptı:
“Türkiye’nin muhalefet koalisyonu çatlıyor. Bu durum Erdoğan’a potansiyel olarak, Mayıs’ta düzenlenmesi beklenen seçimlerde devasa bir avantaj veriyor olabilir.”
Turkey’s opposition coalition is fracturing, potentially handing Erdogan a huge advantage going into the election expected in May https://t.co/QxQEzTpGwt
— Jared Malsin (@jmalsin) March 3, 2023
Economist: Varolan çatlaklar ayrışmaya dönüştü
The Economist mecmuasının Türkiye muhabiri Piotr Zalewski, “Türkiye muhalefetindeki çatlaklar bir müddettir görülüyordu. Artık bunlar açık bir ayrışmaya dönüştü. UYGUN Parti Genel Lideri Meral Akşener, muhalefetin cumhurbaşkanı adayı olarak Kemal Kılıçdaroğlu’nu desteklemeyeceğini söyledi ve Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş ile İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’nu aday olmaya çağırdı” dedi.
The cracks in Turkey’s opposition had been showing for a while. Now they’re an open split.
IYI Party chair Meral Aksener says won’t endorse Kemal Kilicdaroglu as opposition’s presidential candidate, calls on Ankara mayor Mansur Yavas and Istanbul mayor Ekrem Imamoglu to run. https://t.co/Ro8BSBubE9
— Piotr Zalewski (@p_zalewski) March 3, 2023
Bloomberg: Baht yokuşa sürülüyor
Bloomberg’in Orta Doğu muhabirlerinden Zainab Fattah ise “Türkiye’de muhalefet, mayıs seçimlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a meydan okuyacak ortak adayda anlaşamamaları nedeniyle krizde. Bu durum, ülkenin en uzun müddettir misyonda olan başkanını koltuğundan etmek açısından ender bir bahtı yokuşa sürüyor” yorumunu yaptı.
#Turkey’s opposition is in crisis over a failure to agree on a joint candidate to challenge President #Erdogan in the May elections — hampering a rare chance to unseat the country’s longest-serving leader https://t.co/l88Eh4skBO via @bpolitics @FiratKozok @SelcanHacaoglu
— Zainab Fattah (@ZainabFattah) March 3, 2023