Tarih 6 Ağustos 1945’i gösterdiğinde, ABD’nin B-29 tipi uçağı Japonya’nın Hiroşima kentine atom bombası bıraktı.
Sabah saatlerinde düzenlenen atakta kullanılan “küçük çocuk” (little boy) isimli bomba, Hiroşima’nın yüzde 70’ini yok eden uranyum katkısı içeriyordu.
200 bin insan hayatını kaybetti
Bomba, merkezinde 3 bin santigrat derece ısı oluşturdu ve 1,5 kilometre çapındaki alanda her yeri dümdüz etti.
İlk basamakta 80 bin, 1945 yılının sonuna gerçek ise yaklaşık 200 bin insan hayatını kaybetti. Bunun yanı sıra, saldırıyı izleyen yıllarda radyasyona bağlı hastalıklardan ölenler oldu.
Yardım götürenler radyoaktif yağmura maruz kaldı
Çok sayıda kişi tıbbi dayanak alamadan ölürken, kente yardım götürmeye gidenler de patlama sonrası oluşan radyoaktif yağmura maruz kalarak hayatını kaybetti.
Savaşta Japon Deniz Kuvvetleri’nin en değerli üslerinden biri olan Hiroşima, o periyotta torpido üretim merkezi olarak da biliniyordu. Lakin kentin vurulma nedeninin yalnızca bununla hudutlu olmadığı, başka bir kriterin de kentin deniz kıyısında ve etrafının dağlarla çevrili olması olarak düşünülüyor.
255 bin kişinin yaşadığı Hiroşima’ya atom bombası atan ABD, dünyada birinci defa atom bombası kullanan ülke olarak tarihteki yerini aldı.
9 Ağustos’ta Nagazaki’ye saldırı
ABD’nin Hiroşima’dan 3 gün sonra Nagazaki’ye de “şişman adam” (fat man) isimli bombayı atması sonucu, 195 bin nüfuslu Nagazaki’nin yarısı yok oldu. Kentte birinci olarak 39 bin olan meyyit sayısı, yıl sonuna kadar 75 bine yükseldi.
Nagazaki’nin ağır sanayi kuruluşları nedeniyle amaç seçildiği belirtiliyor.
İkinci Dünya Savaşı’nın kırılma noktası
Japon yetkililere nazaran, atılan atom bombaları nedeniyle toplamda yaklaşık 500 bin kişi öldü.
Atom bombaları, İkinci Dünya Savaşı’nın “kırılma noktası” olarak bedellendiriliyor.
Dönemin Japonya İmparatoru Hirohito’nun, 15 Ağustos 1945’teki bildirisinde, ülkesinin “koşulsuz teslim olduğunu” ilan etmesiyle İkinci Dünya Savaşı resmen sona erdi.
Uzun müddetli ruhsal çöküntü
Japonya’da atom bombasından sonra hayatta kalanlara “Hibakuşa” ismi verildi. Bombalar, hibakuşaların bedeninde başta kanser olmak üzere tedavisi güç, hal bozukluğu ve sakatlık üzere hastalıkların yanı sıra uzun periyodik ruhsal çöküntülere neden oldu.
Binlerce kişinin vefatına neden olan atom bombaları, oluşturduğu sıcaklıkla tesir alanındaki tüm bitki ve doğal hayatın da yok olmasına sebep oldu.
Patlama sonrası ortaya çıkan güç, yaklaşık 2 kilometrekarelik bir alandaki tüm yapı, canlı ve tabiatı yakarken, atmosfere yayılan nükleer partiküllerin tesiri bugün dahi bölgedeki sularda görülüyor.
Hiroşima Barış Anıtı Parkı ve Nagazaki Atom Bombası Müzesi
Saldırıların akabinde yaraların sarılmaya çalışıldığı iki kentte Hiroşima Barış Anıtı Parkı ve Nagazaki Atom Bombası Müzesi kuruldu.
Ülkede nükleer atakların tesirlerine dikkati çekmek emeliyle kurulan bu tesislerde, atom bombalarına maruz kalan nesneler de sergileniyor. Atom bombası hücumlarının şahitlerinin konuşmacı olarak katıldığı etkinliklere de konut sahipliği yapan tesisler, şimdiye kadar farklı ülkelerden üst seviye yetkilileri de ağırladı.
Normalde Hiroşima Barış Anıtı Parkı en az 1 milyon, Nagazaki Atom Bombası Müzesi de 700 bine kadar yıllık ziyaretçi ağırlıyor. Fakat koronavirüs salgını nedeniyle ziyaretçi sayıları neredeyse yarı yarıya düştü.
Aslı üzere korundu
Hiroşima Barış Anıtı Parkı’nda bulunan Atom Bombası Kubbesi, nükleer bombanın izlerini günümüze taşıyan yapılardan. Hiroşima Barış Anıtı ismiyle da bilinen Kubbe, patlamanın akabinde yenilenmeyerek aslı üzere korundu. Kubbe, 1996’da UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki yerini aldı.
Bu ortada, Hiroşima ve Nagazaki halkına, bölgeyi ziyaret edecek yabancılara, akının yıkıcı tesirlerini daha yeterli anlatabilmeleri maksadıyla İngilizcelerini geliştirmeleri için takviye olunuyor.
Dünyada nükleer silahların durumu
Yüksek tahrip gücü, kalıcı ziyanlı tesirleri, askeri ve ruhsal üstünlük sağlaması nükleer bombaları cazip hale getirdi.
Hiroşima ve Nagazaki’de yaşanan trajedilerin akabinde dünya genelinde nükleer silahlara karşı uygulamaya konulan mutabakatlar dikkati çekiyor.
Nükleer Silahların Yayılmasını Tedbire Antlaşması (NPT) 1970’te yürürlüğe girdi. 190’dan fazla ülkenin katıldığı NPT, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi, nükleer gücün sivil emellerle kullanımı ve nükleer silahsızlanma olmak üzere üç temel prensibe dayanıyor.
Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması (TPNW) da Ocak 2021’de yürürlüğe girdi. Yaklaşık 90 ülkenin imzaladığı TPNW, nükleer silahlara sahip olunması, bunların geliştirilmesi, test edilmesi ve kullanılmasını yasaklıyor. Atom bombalarına maruz kalmış tek ülke olan Japonya’nın TPNW’yi imzalamaya yanaşmaması dikkati çekiyor.
Nükleer silahlanma yarışı devam ediyor
İnsanlık tarihinin kara lekelerinden olan Hiroşima ve Nagazaki örneklerinin yanı sıra bu mutabakatların da mevcut olmasına karşın dünyanın nükleer silahlardan arındığı söylenemez. Çeşitli kuruluşların yayımladığı raporlar, başlangıçta ABD ve Sovyetler Birliği ortasında cereyan eden nükleer silahlanma yarışının, sonraki periyotlarda öteki ülkelerin de iştirakiyle devam ettiği tarafında.
Stockholm Memleketler arası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna nazaran, dünyada bölgesel gerginlikler ve nükleer silahlara yönelik modernizasyon çalışmaları nedeniyle gelecek 10 yılda nükleer savaş başlıkları sayısının artması bekleniyor.
9 ülkenin stoklarındaki nükleer silah başlığı
Nükleer Silahların Yasaklanması Takibi ve Memleketler arası Nükleer Silahları Kaldırma Teşebbüsünün (ICAN) nükleer silah üretimi ve depolanmasına ait yeni global dataları paylaştığı raporuna nazaran, ülkelerin cephaneliklerindeki nükleer başlık sayısı giderek arttı.
AA’nın haberine nazaran, raporda, nükleer silah sahibi 9 ülkenin stoklarındaki nükleer silah başlığı sayısının 12 bin 705’e ulaştığı, ABD’nin, Ocak 2022 prestijiyle bunların 5 bin 428’ine sahip durumda olduğu belirtildi.
Raporda, stoklarda mevcut kullanılabilir 9 bin 440 silah başlığı toplamının, hasar verme potansiyeli bakımından, Hiroşima’da kullanılan nükleer bombadan yaklaşık 138 bin adedine muadil olduğu tabir edildi.
