Rusya’nın Ukrayna’yı vurduğu hücumlarda İran üretimi dronelar kullandığı tezi Avrupa’da reaksiyona yol açtı. ABD merkezli Washington Post, İran’dan Rusya’ya yeni silah sevkiyatlarının yolda olduğunu duyururken, Avrupa Birliği’nden ‘iddialar doğruysa yaptırım gelmeli’ davetleri yükseldi.
ABD’nin önde gelen yayın kuruluşlarından Washington Post, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e her alanda dayanağını açıklayan İran idaresinin, Ukrayna savaşında Rusya’ya silah dayanağı sağladığını yazdı. Gazete, Tahrın’ın İHA ve füzeleri Rusya’ya teslim edilmek üzere hazırlandığını öne sürdü.
ABD’nin müttefiki olduğu açıklanan bir ülkenin üst seviye iki yetkilisine dayandırılan Washington Post haberinde, İran’ın savaş sırasında Rusya’ya Fateh-110 ve Zolfaghar füzelerinin de dahil olduğu birinci kısa menzilli balistik füze teslimatını hazırladığını öne sürdü. Füzelerin, sırasıyla 300 ve 700 kilometre uzaklıktaki gayelere ulaşma yeteneğine sahip olduğu vurgulandı.
İHA’LARIN TEDARİĞİ HAZIRLANIYOR
İran’ın ayrıyeten, “düzinelerce” Mohajer-6’lar ve patlayıcı taşıyan ve 2400 kilometreye kadar uzaklıktaki maksatlara çarpan Shahed-136 olarak bilinen “kamikaze” insansız hava araçları da dahil olmak üzere ek insansız hava araçları tedarik etmeye hazırlandığı belirtildi.
Öte yandan, Ukrayna’nın başşehri Kiev’de bu sabah, arka arda düzenlenen ataklarda Ukraynalı yetkililer, kamikaze droneların kullanıldığını duyurdu. Ukrayna tarafı bunların İran imali Shahed-136 tipi dronelar olduğunu tez edildi.
İRAN SAVLARI REDDETTİ
Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkelerin kimileri, Ukrayna savaşında İran’ın Rusya’ya verdiği silah takviyesinin kanıtlanması halinde Tahran’a yönelik yeni yaptırımlar getirilmesini istedi.
İran ise Rusya’ya Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) verdiği yolunda yöneltilen suçlamaları reddetti. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenan, “savaşta tarafların hiç birine silah vermedik” dedi.
Kremlin ise husus hakkında açıklamada bulunmadı.
Avrupa Birliği’nin (AB) dış siyasetten sorumlu yetkilisi Josep Borrell, Lüksemburg’da gerçekleşecek dışişleri bakanları toplantısının öncesinde gazetecilere, “(İran’ın Ukrayna savaşına müdahil olduğuna dair) somut kanıt arayacağız” dedi ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba’nın da toplantıya katılacağını ekledi.
‘AB YAPTIRIM KARARI ALABİLİR’
İki diplomatın verdiği bilgiye nazaran, AB bakanları İHA’lar konusunda yeni yaptırımlar uygulanması tarafında karar alabilir; ancak bugün ayrıntılı bir muahedeye varılması beklenmiyor.
Kiev’de bu sabah ağır yaya ve araç trafiği olan saatlerde merkezi bir tren istasyonuna İHA’larla atak gerçekleştirilirken; Danimarka Dışişleri Bakanı Jeppe Kofod, Kiev’e yönelik bu cins taarruzlara AB’nin sert reaksiyon vermesi gerektiğini belirtti.
Kofod, “Şu an gördüğümüz, İran üretimi İHA’ların Kiev’in ortasındaki taarruzlarda kullanıldığı, bu bir vahşet” dedi. Kofod, hem Tahran’ın Rusya’ya İHA tedariğine hem da İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesinin akabinde başlayan hareketlere yönelik baskılara yönelik AB’nin “somut adımlar” atması gerektiğini söyledi.
ALMANYA’DAN YAPTIRIM SİNYALİ
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ise, protestoculara yönelik tavrı nedeniyle İran’a yönelik uygulanacak yeni yaptırımların ahlak polisini amaç alacağını söyledi.
“Bugün bayanlara, gençlere ve erkeklere yönelik işlenen canice taarruzların hatalılarını sorumlu tutan ek bir yaptırım paketi açıklayacağız…Bunların ortasında, ahlak polisi olarak isimlendirilenler da bulunuyor” dedi.
AB’nin bugün, hareketlere yönelik baskılarla irtibatlı 15 İranlıya seyahat kısıtlaması uygulaması ve varlıklarını dondurması bekleniyor.
KAMİKAZE DRONE NEDİR?
Dünya basını, bu kamikaze droneları Ukrayna için yeni bir tehdit olarak kıymetlendiriyor. Uzmanlara nazaran bu tip dronelar, küçük, taşınabilir ve kolaylıkla havada kalabiliyor. Küçük olmaları sonucu havada tespit edilmeleri de zorlaşıyor. Amacı vurduktan sonra infilak ettiği için bunlar intihar drone olarak da bilinmektedir.
URKAYNA İRAN SATTI DERKEN, İRAN YALANLIYOR
Ukrayna hükümeti, Kiev’e son günlerde düzenlenen hücumlarda bu tip droneların kullanıldığını söz etti. Ukrayna Savunma Bakanlığı, taarruzlarda İran Uçak İmalat Sanayi Şirketi (HESA) tarafından üretilen, Shahed-136 tipi kamikaze dronelarının bu hücumları gerçekleştirdiğini duyurdu. Ayrıyeten bakanlık, son 13 saatte Ukrayna ordusunun 37 Shahed-136 tipi drone ve 3 seyir füzesini etkisiz hale getirdiğini belirtti.
Ukraynanın açıklamalarına nazaran bu dronelar, Rusya tarafından alınarak savaşta kullanılıyor. Lakin İran hükümeti bu savları yalanladı. 3 Ekimde açıklama yapan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasser Kanaani, İran İslam Cumhuriyeti, Ukrayna savaşında kullanılmak üzere droneların Rusya’ya teslim edildiğine dair çıkan haberleri temelsiz buluyor ve teyit etmiyor demişti.
Shahed-136 droneları, 40 kilogram yükünde ve 2,5 metre genişliğinde üretildi. Bu droneların adedinin ortalama maliyetinin 20 bin dolar olduğu varsayım ediliyor.