Geçen haftaya sakin başlayan ve ABD’de beklentilerin üzerinde gelen enflasyon bilgilerinin akabinde oynaklığın arttığı hisse piyasalarında, açıklanan bilgiler ve merkez bankası yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri, şahin para siyasetlerinin gelecek periyotta de süreceği beklentilerini güçlendirdi.
Bu durum global çapta resesyon telaşlarını tetiklerken, İngiltere öncülüğünde tahvil piyasasında yaşanan hareketlilik de yakından takip edildi. Bu gelişmelerle geçen hafta tahvil piyasasında çıkışlar hızlandı, hisse piyasaları da dalgalı seyretti. Dolara olan talep ise gücünü korudu.
Halihazırda para piyasalarında Fed’in kasım ve aralık aylarında 75 baz puanlık faiz artırımına gideceği öngörülüyor. Geçen hafta cuma günü açıklamalarda bulunan San Francisco Fed Lideri Mary Daly ve St. Louis Fed Lideri James Bullard da yıl sonunda siyaset faizinin yüzde 4,5-5 bandında olması gerektiğini savundu.
Bu gelişmelerle düşük risk iştahı temasının yeni haftaya da taşındığı görülürken, hafta genelinde ABD’de ağırlaşacak 3. çeyrek şirket finansal sonuçları ve sanayi üretimi, Avro Bölgesi ve İngiltere’de enflasyon, Çin’de büyüme ve yurt içinde TCMB’nin faiz kararı takip edilecek. Yurt içinde ayrıyeten bu hafta başlayacak şirket finansal sonuçları da yatırımcıların odağında olacak.
Makroekonomi tarafında cuma günü ABD’de açıklanan bilgilere nazaran, perakende satışlar eylülde değişim göstermezken, Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi ekimde 59,8 ile beklentileri aştı. Öte yandan data ayrıntıları, tüketicilerin kısa vadeli medyan enflasyon beklentisinin yüzde 4,7’den yüzde 5,1’e yükseldiğini ortaya koydu. ABD’nin önde gelen bankalarından JPMorgan Chase, Morgan Stanley, Citigroup ve Wells Fargo’nun üçüncü çeyrekte elde ettiği net kar da yıllık bazda düşüş kaydetti.
Bu gelişmelerle New York borsasında endeksler cuma günü ortalama yüzde 2,3 kıymet kaybederken, haftalık bazda Dow Jones endeksi yüzde 1,15 yükseldi, S&P 500 endeksi yüzde 1,55 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,11 geriledi. Geçen hafta yüzde 4,07 ile Ekim 2008’den bu yana en yüksek seviyeyi test eden ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, yüzde 4’ün çabucak altında dengelendi. Geçen hafta yüzde 0,5 artışla 113,3’ten kapanan dolar endeksi, yeni haftanın başlangıcında 112,9’a geriledi. ABD’nin endeks vadeli kontratları ise yeni haftaya alıcılı başladı.
Avrupa tarafında Ukrayna’nın başşehri Kiev’de patlama seslerinin duyulması ile jeopolitik riskler gündemin üst sıralarına yerleşirken, İngiltere’de iktisat yetkililerinin açıklamaları yatırımcıların odağında kalmaya devam ediyor. Geçen hafta cuma günü İngiltere’de Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng’in vazifeden alınarak yerine Jeremy Hunt’ın getirilmesinin akabinde, İngiltere Başbakanı Liz Truss evvelki hükümet tarafından planlanan 2023’te kurumlar vergisini yüzde 19’dan yüzde 25’e çıkaran artışın kalacağını bildirdi. Öte yandan İngiltere Merkez Bankası (BoE) da günlük tahvil alımlarını uzatmayarak cuma günü sonlandırdı.
Mali siyasetler ile para siyasetlerine ait inanç vermeyen gelişmelerle İngiltere’de uzun vadeli tahvil faizleri yine yükselişe geçti. Geçen hafta yüzde 4,63’le 14 yılın doruğunu gören ve sonrasında yüzde 4’e kadar gerileyen İngiltere’nin uzun vadeli tahvil faizleri, tekrar yüzde 4,36’ya çıktı.
Bu gelişmelerle Avrupa borsalarında cuma günü alıcılı bir seyir izlenirken, haftalık bazda Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,34 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,11 yükseldi, İngiltere’de FTSE 100 endeksi ise yüzde 1,89 paha kaybetti. Avro/dolar paritesi geçen hafta 0,96-0,98 bandında hareket etmesinin akabinde yeni haftanın açılışında 0,9750’de dengelendi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar ise yeni haftaya alıcılı başladı.
Asya tarafında Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) dün başlayan 20. Ulusal Kongresi kapsamında ÇKP Genel Sekreteri ve Devlet Lideri Şi Cinping’in açıklamaları takip edildi. Kongrenin açılışında konuşan Şi, ülkede dertlerin sürdüğü gayrimenkul dalına ve yeni tip koronavirüs salgını kapsamında uygulanan tartışmalı “sıfır vaka” siyasetine dair bir sinyal vermedi. Şi’nin konuşmasında, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’ın ana karayla birleşmesini tamamlama kelamını vermesi ise jeopolitik riskleri gündemde tuttu.
Öte yandan bugün açıklanan datalara nazaran, Japonya’da temmuzda yüzde 2,7 yükselen sanayi üretimi ağustosta yüzde 3,4 artış kaydetti. Çin Merkez Bankası da bir yıl vadeli Orta Vadeli Kredi Kolaylığı faiz oranını değiştirmedi. Dolar/yen paritesinin 148,9 ile son 32 yılın en yüksek düzeyini görmesine rağmen iktisat yetkililerinden gevşek para siyasetinin sürdürülmesi sinyali gelmeye devam ederken, döviz kurlarına ikinci bir direkt döviz müdahalesi beklentisi de arttı.
Bu gelişmelerle yeni hafta Asya borsaları tarafında karışık seyirle başladı. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,2 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,5 gerilerken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,3 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 yükseldi.
Öte yandan artan resesyon tasaları ile geçen hafta yüzde 7,2 kıymet kaybeden Brent petrolün varil fiyatı, bugün yüzde 0,7’lik artışla 91,3 dolardan süreç görüyor.
Yurt içinde, cuma günü yükseliş eğiliminde hareket eden BIST 100 endeksi, yüzde 2,07 bedel kazanarak 3.626,96 puan ile tüm vakitlerin en yüksek haftalık kapanışını gerçekleştirdi. Endeksin haftalık bazdaki çıkarı ise yüzde 1,66 oldu. Dolar/TL, geçen haftayı 18,5816 ile yatay tamamlamasının akabinde yeni haftaya da bankalararası piyasanın açılışında 18,5860’tan başladı.
Analistler, enflasyonist beklentilerdeki yükseliş ve resesyon tasalarının yatırımcı fiyatlamalarına istikamet veren temel faktörler olarak kalmaya devam ettiğini söyledi.
Merkez bankaları yetkililerinin açıklamaları ve jeopolitik tansiyonlara ait haber akışının yakından izlenmeye devam edileceğini aktaran analistler, ABD’de ağırlaşan ve yurt içinde başlayacak şirket finansal sonuçlarının da pay ve kesim bazlı hareketliliği artırabileceğine işaret etti.
Analistler, bugünün bilgi gündeminin nispeten sakin olduğunu belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.500 puanın takviye, 3.690 düzeyinin direnç pozisyonunda bulunduğunu bildirdi.