Türkiye, Batı’nın sömürü odaklı yarışına karşı Afrika açılımıyla kıtada kalıcı olmayı hedefliyor. Anadolu’nun Afrika’ya kayıtsızlığı, son 20 yılda uygulanan stratejiyle giderildi. Afrika ülkeleriyle bağları geliştirmek için büyükelçilik sayısı kademeli olarak artırıldı. Yeni devir için Türkiye Yüzyılı vizyonunda eğitimden diplomasiye, ticaretten sıhhate birçok amaç çizildi. Savunma sanayiindeki atılımla Afrika ülkelerinin odak noktası olan Türkiye, kıtayla ticaret hacmini yeni periyotta daha da artırmayı planlıyor. Ticaret hacminde maksat, yakın periyotta 45 milyar doları yakalamak.
2005’te Türkiye’nin Afrika Birliği’ne gözlemci üye olarak kabul edilmesiyle hayata geçen ve 2008’de AFB Stratejik Paydaşlığıyla yükselen Afrika açılım siyasetiyle Türkiye kıtada isminden sıkça kelam ettirmeye başladı. 2002’de Afrika’daki büyükelçilik sayısı 12 olan Türkiye, Afrika açılımı ile bu sayıyı 44’e yükseltti. Türkiye son 15 yılda Afrika’da en fazla büyükelçilik açan ülke oldu. 54 Afrika ülkesinden 49’unda elçilik açma gayesinin tamamlanmasına son 5 ülke kaldı.
Ticaret Bakanlığı istatistiklerine nazaran Türkiye 2022’de Afrika ile 33 milyar 116 milyon dolarlık ticarete imza attı. Geçen yıl 23 milyar 606 milyon dolar ihracat yaptığımız Afrika ülkelerinden 9 milyar 510 milyon dolarlık ithalat yaptık.
“Birlikte Kalkınma ve Refah İçin Güçlendirilmiş Ortaklık” anlayışıyla Aralık 2021’de düzenlenen 3. Türkiye-Afrika İştirak Zirvesi’nde Türkiye-Afrika alakaları için 5 yıllık strateji ve yol haritası belirlendi. Bu kapsamda Afrika’yla ticaret hacminin bu yıl 45 milyar doları bulması öngörülüyor. Ticaret Bakanlığı’nın 2022-2023 için belirlediği amaç ülkeler ortasında Etiyopya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Nijerya, Libya ve Mısır yer aldı. Bu ülkeler Türk iş beşerlerine Afrika’da değerli merkez olmalarının yanı sıra öbür pazarlara erişim imkânı da sağlayacak.
Diplomaside sıklaşan bağlar Türk eserlerine talebi artırdı. Türkiye’nin Afrika ülkelerine ihraç ettiği savunma sanayii eserlerinde son 2 yılda önemli artış yaşandı. 2020’de Afrika ülkelerine 83 milyon dolarlık savunma sanayii eseri ihraç edilirken, bu meblağ bir sonraki yıl 288 milyon dolara çıktı. Bu kapsamda birçok Afrika devleti Türkiye ile savunma sanayii iş birliği mutabakatı imzaladı. 14 Afrika devleti (Burkina Faso, Cezayir, Çad, Fas, Gana, Kenya, Mali, Moritanya, Nijer, Nijerya, Senegal, Somali, Ruanda ve Uganda) Türkiye’den silah ve askeri araç ithal etti. 88 Türk firması da Afrika kıtasında faaliyet gösteriyor. Bu firmaların kıtaya yatırımları 1,7 milyar dolar seviyesine ulaştı. Müteahhitlik alanında kıtada bugüne kadar 82,8 milyar dolar kıymetinde 1777 proje üstlenildi.