Kaz Dağları’nda Çanakkale’ye bağlı Hacıbekirler ve Muratlar köyleri yakınlarında Cengiz Holding tarafından işletilmek istenen bakır-altın madeni yürütmesi durdurulan ÇED olumlu kararının yürütmesinin durdurulmasının akabinde yeni ÇED başvurusu yaptı. Madenci şirketin 2009/7 genelgesi uyarınca yaptığı ÇED başvurusu sürecinde halkın iştiraki toplantısı da yapılmayacak.
Evrensel’den Özer Akdemir’in haberine nazaran; bilim insanları tarafından ekolojik hassas bölge olarak tanımlanan ve ülkemizdeki gen muhafaza alanlarından birisi olan Kaz Dağı’nda Bayramiç ve Çan ilçeleri ortasındaki Halilağaköyü yakınlarında Cengiz Holding’e ilişkin Truva Bakır İşletmeleri tarafından işletilmek istenen bakır altın madenine verilen ÇED olumlu kararına karşı ortalarında Çan Etraf Derneği, ve TEMA Vakfı üzere kurumlar bulunan 6 kurumsal, 81 kişisel olmak üzere 87 davacı tarafından davalar açılmıştı. Açılan davalar sürecinde yapılan eksper keşfi sonucu hazırlanan raporda uzman heyeti mahkemeye oybirliği ile “ÇED olumlu” kararının hukuka karşıt olduğu görüşünü iletmişti. Çanakkale 1. Yönetim Mahkemesi eksper raporundaki eksikliklere dikkat çekerek, uygulanması halinde telafisi mümkün olmayan ziyanlara neden olacağı gerekçesiyle madene verilen ÇED olumlu kararının yürütmesini durdurmuştu.
2009/7 GENELGESİ DEVREDE
Yöre halkı tarafından sevinçle karşılanan bu mahkeme kararının şirketi durduramadığı, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı EÇED sitesinde yer alan yeni ÇED süreci duyurusu ile ortaya çıktı. Madenci şirketleri, mahkemelerce verilen bu çeşit ÇED iptal kararlarına karşı müdafaa ve kurtarma süreci üzere işletilen 2009 /7 Genelgesi uyarınca yeni ÇED başvurusu yapan şirket, yürütmesi durdurulan ÇED’i revize ederek eksiklikleri giderdiğini ileri sürüyor. Şirketin bu yeni ÇED müracaatında halkın iştiraki toplantısı da yapılmayacak ve müracaat Ankara’da Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında yapılacak olan İnceleme Kıymetlendirme Komitesi (İDK) toplantısında pahalandırılacak.
3,5 MİLYON AĞAÇ KESİLECEK
Yörede yaşayan yurttaşları yine kaygılı bir bekleyişe iten Halilağa bakır-altın madeni projesinin gerçekleşmesi durumunda 51 bin 660 dönümlük alanda 3,5 milyon ağaç kesilecek. Yöre tarımına büyük ziyan vereceği belirtilen madencilik faaliyeti nedeniyle milyonlarca yaban hayvanının yuvası yok olacak. Yöredeki ekoloji örgütleri madenciliğin suları da olumsuz tarafta etkileyeceği ve yılda 4,1 milyon ton su kirletileceğini lisana getiriyorlar.
19 YIL PATLATMALI MADENCİLİK
13 Ekim 2022 tarihinde Ankara’da yapılacak İDK toplantısı duyurusu bakanlık İnternet sitesinde yayınlanırken madenin ruhsat numarasının da değiştiği görüldü. Şirket iki farklı ruhsat alanını birleştirerek toplam 581, 21hektarlık bir ÇED alanı oluşturdu. İşletme alanının 218,56 ha’lık kısmı orman yeri olarak geçiyor. Yeni ÇED müracaat belgesine nazaran Halilağa Bakır Projesi 2 yıl arazi hazırlık ve inşaat periyodu, 15 yıl işletme devri ve 2 yıl kapatma periyodu olmak üzere toplam 19 yıl proje ömrü planlanmış. Patlatmalı açık ocak işletmeciliği ile yılda 6 milyon ton cevher ve 7 milyon ton pasa olmak üzere toplam 13 milyon tonluk bir hafriyat yapılacak.
ÇED alanı; Çanakkale Bayramiç ilçesine kuş uçuşu 22 km arada ve Hacıbekirler Köyü’ne 730 metre, Muratlar Köyü’ne 1,74 km, Osmaniye Köyü’ne 2,33 km, Yanıklar Köyü’ne 2,5 km ve Halilağa Köyü’ne ise 4,42 km aralıkta yer alıyor.