Yaklaşık 4.500 yıl önce inşa edilen Mısır’ın büyük Giza piramitlerinin Dünya’nın en büyük başarılarından biri olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Ancak, piramitleri çevreleyen birçok soru ve gizem arasında, onların geniş “yapı taşlarının” inşaat alanına nasıl çekildiği en fazla sorgulanan şeylerden biri. Görünüşe göre, bu başarı için Nil Nehri’nin uzun zamandır kayıp olan bir koluna teşekkür edebiliriz.
Bugün Giza piramitlerini hayal ettiğimizde, arkalarında Büyük Kahire metropolünün yayıldığı uçsuz bucaksız bir kum ovasıyla çevrili olduklarını düşünüyoruz. Nil’in ana gövdesi şu anda yaklaşık 8 kilometre uzaklıkta, bu da devasa taşları kumun üzerinde taşımak için oldukça büyük bir mesafe.
Ancak, 4.000 yıldan fazla bir süre önce, Nil’in Khufu dalı olarak bilinen ve artık dağılmış bir kolu, Giza piramit kompleksinin hemen yanından geçiyordu. Khufu dalının, eski Mısır’ın hayati bir damarı olduğundan uzun zamandır şüpheleniliyordu ama geçmişi tam bilinmiyordu.
Proceedings of the National Academy of Science üzerinde Fransız araştırmacılar tarafından bildirildiği üzere, taşkın yatağından çıkarılan polen tanelerinden bu nehir bölümünün ayrıntılı bir tarihini elde edilebildi.
Araştırmacılar, taşkın ovası boyunca 61’den fazla farklı bitkinin büyümesini ve ölümünü izleyerek, 8.000 yıllık eski Mısır tarihinde nehrin kollarındaki su seviyelerinin yükselişini ve düşüşünü gösterdiler.
En önemlisi, Khufu dalının sularının 14.800 yıl öncesinden 5.500 yıl öncesine kadar uzanan Afrika Nemli Dönemi’nde önemli ölçüde yükseldiği gösterildi.
Ayrıca Khufu kolunun su seviyeleri, Afrika Nemli Dönemi’nden sonra bir süre için nispeten yüksek kalmış gibi görünüyor ve bu da nehrin, firavun Khufu’ya adanmış Büyük Giza Piramidi yaklaşık 4500 yıl önce inşa edilene kadar gemi kullanılabilir bir şekilde kalmasına imkan tanıyor. Hatta belirli bir süre boyunca, Nil’in bu kayıp kolunun, kompleksin önünde gururla duran Büyük Giza Sfenksine kadar ulaşmış olması mümkün gözüküyor.
Nil’in Khufu kolunun yapı taşlarının Giza piramit kompleksine daha yakına taşınmasına yardımcı olabileceği açık olsa da, piramitlerin yapımıyla ilgili diğer birçok ayrıntı hala merakla araştırılıyor.