Akdeniz’in turizm bölgelerinden Mersin’de 9’ar metrekarelik iki noktada uzun zehirli dikenlere sahip deniz kestanelerinin istila suratı ölçüldü. İstilacı çeşidin temizlendikten sonra tekrar yerleşme oranı iki ay içerisinde yüzde 108 olarak tespit edildi.
Türkiye’nin Akdeniz’de en uzun kıyı şeritlerinden birine sahip olan kentlerden Mersin’de doğal ve yapay resiflerde popülasyon kuran istilacı zehirli uzun dikenli deniz kestanesinin cinsler ortası rekabet münasebetlerinin belirlenmesi emeliyle proje başlatıldı.
Bu çerçevede Mersin Üniversitesi (MEÜ) Su Eserleri Fakültesi Sürece Teknolojisi Öğretim Üyesi ve Proje Koordinatörü Prof. Dr. Deniz Ayas ile birlikte oluşturulan takım turizmin gözbebeği Kızkalesi ile Narlıkuyu ortasında bir koyda Mayıs ayında yapılan birinci dalışın akabinde artık de ikinci çalışmayı gerçekleştirdi.
Mayıs ayında 34 adet istilacı cins dikenli deniz kestanesinin çıktığı 9’ar metrekarelik 2 alanda bu defa 37 adet çıkması dikkat çekti. Yapılan çalışma ile istilacı çeşidin 2 ay içerisinde tıpkı noktalarda yüzde 108’lik artış göstermesi ilerleyen mühlet içerisinde turizm için de tehlikeyi gözler önüne serdi.
İstilacı tıpla uğraş kapsamında Slow Fish takımları ise tüketimi ve ticaretinin yapılması ile çaba edilebileceğini aktardı.
18 METREKARELİK ALANDA 37 ADET
Bir evvelki dalışta 9’ar metrelik iki bölgede, toplam 18 metrekarelik bir alanda 34 tane uzun dikenli deniz kestanesi tespit ettiklerini aktaran Proje koordinatörü Prof. Dr. Deniz Ayas şöyle konuştu:
“Bugün izleme dalışı tam 2 ay sonra tekrar birebir yerde koordinatları daha evvelce belirlenmiş alanda dalış etkinliğimizi yaptık. Tıpkı alanda toplam bu sefer 37 birey elde ettik. Bu şunu gösteriyor, bir evvelki aktiflikte metrekarede 1.88 birey düşerken bugünkü şeyde metrekareye 2 birey düşüyor.
Temizlediğimiz alana tekrar yerleşme oranı yüzde 108 olarak açığa çıktı. Bu da aslında Mersin kıyıları dahil olmak üzere bütün Akdeniz’de uzun dikenli deniz kestanesinin alandaki yerleşme ve alanı istila etme potansiyeli gösteriyor, suratını gösteriyor”
“DİĞER CANLILARIN BESİNLERİNİ DE ORTADAN KALDIRIYOR”
‘Diadema setosum’ dedikleri uzun dikenli deniz kestanesinin (grazing) otlama yaparak kayalık alanlardaki mercanlar ve bitkisel gereci kazıyarak otlama baskısı yaptığına değinen Prof. Dr. Ayas, şunları aktardı:
”Grazing baskısı diyoruz buna. Bildiğiniz üzere Akdeniz’de yalnızca bitkisel kaynaklarla beslenen balık tiplerinden tutun bir sürü çok sayıda deniz canlısı var. Bunların besinlerini ortadan kaldırarak, bunların besinlerine ortak olarak daha sonra bunların besinlerini azaltarak öteki tipler üzerinde önemli bir sonuç oluşturuyor.
Bizim çalışmamızın sonucu şunu gösteriyor, yani 2 aylık bir süreç içerisinde siz bir alandaki tüm uzun dikenli deniz kestanesini temizleseniz dahi 2 ayda tıpkı yoğunlukta, birebir baskıyı kuracak kadar birey oraya göç ediyor”
Mayıs ayında yaptıkları dalışta 8 bireyin üreme olgunluğuna erişmediğini, 26 bireyin üreme olgunluğa eriştiğini gördüklerini lisana getiren Ayas, son dalıştan çıkarılan deniz kestanelerinden 36’sının birey eşeysel olgunluğa eriştiğini ağır bir biçimde üreme faaliyetine devam ettiğini gösterdiğini kaydetti.
“MÜCADELE SİSTEMİ BU TİPİ TÜKETMEK”
Uzun dikenli deniz kestanelerine yönelik ikinci dalış aktifliğini gerçekleştirdiklerini anımsatan Slow Fish Mersin grubu sözcüsü Ezgi Biçer Uçar ise şunları söyledi:
“Biliyorsunuz birincisi mayıs ayında gerçekleşmişti. Ve hocalarımız yüzde 108’lik bir üreme suratı tespit ettiler. Bu çok önemli bir üreme suratı.
Bununla çaba usulü biz daha evvel gerçekleştirdiğimiz aktiflikte de söylemiştik, bu eseri tüketmek. Tüketim alışkanlıklarımız ortasına bu eseri de katmak. Önemli bir alternatif protein kaynağı olarak değerlendirilebilir” (İHA)